Ο άστεγος των βορείων προαστίων

Ακόμα και ο πιο γρήγορος, ο πιο αδιάφορος περιπατητής στη σημερινή Αθήνα, ακόμα και κάποιος που το θέαμα τον αποκαρδιώνει και κάνει τα στραβά μάτια, δεν μπορεί να αποφύγει εύκολα την πραγματικότητα: τα χέρια που βυθίζονται στους κάδους απορριμμάτων για να βρουν φαγητό αυξάνονται μέρα με τη μέρα.

Την αμήχανη σιωπή της πόλης μπροστά στη φτώχεια και την εξαθλίωση των διπλανών μας περιγράφει στη νουβέλα του ο Νίκος Καρακάσης

Σε μια περίοδο όπου τα πάντα λιγοστεύουν, περισσεύει μια αμήχανη σιωπή. «Η Αθήνα έχει αλλάξει πάρα πολύ. Ο κόσμος έχει γίνει πιο σιωπηλός σχετικά με πράγματα για τα οποία θα έπρεπε κανονικά να μιλάει, για τους άστεγους, την αυξανόμενη φτώχεια κ.τ.λ. Κανείς δε γεννιέται άστεγος. Η κοινωνία "κατασκευάζει" τους απόβλητους και επιπλέον τους αφήνει σε αυτή την κατάσταση, όπως το κράτος που είναι εκκωφαντικά απόν» λέει ο συγγραφέας Νίκος Καρακάσης (γεν. 1969) που έγραψε μια νουβέλα μέσα σε αυτό το κλίμα, σχεδόν ανακλαστικά, για έναν άστεγο των… βορείων προαστίων.

«Εβλεπα αυτόν τον άστεγο κοντά στο σπίτι μου στο Χαλάνδρι. Δεν τον ήξερα, δεν του είχα μιλήσει. Μου έκανε εντύπωση, μου φαινόταν παράταιρο που βρισκόταν εκεί και όχι στο κέντρο, όπου λ.χ. θα μπορούσε να έχει πρόσβαση σε ένα συσσίτιο του δήμου. Το μόνο που προξενούσε η παρουσία του ήταν τύψεις».

Τον περασμένο Φεβρουάριο ο συγγραφέας αποφάσισε να προσφέρει δωρεάν τη νουβέλα του «Η σιωπή της πόλης» μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο. «Ηταν μια επιλογή εξαρχής. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με σκοπό να διαβαστεί στο διαδίκτυο. Δεν ήθελα να βγάλω λεφτά από αυτό, για μένα προείχε η χαρά της γραφής» τονίζει ο ίδιος λέγοντας πως το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις Βορειοδυτικές Εκδόσεις, πληροί όλες τις προϋποθέσεις: «Εχει η γίνει η κανονική δουλειά» που κάνει ένας οίκος για τα βιβλία που πρόκειται να κυκλοφορήσει στα ράφια των βιβλιοπωλείων.

Η σπονδυλωτή αυτή ιστορία αναφέρεται σε έναν άστεγο που λειτουργεί σαν το μεγάλο σύμβολο της περιθωριοποίησης, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Πέντε διαφορετικοί άνθρωποι, τα πέντε πρόσωπα της αδιαφορίας, θα πλέξουν τις ζωές τους με αυτόν εξαιτίας ενός ατυχήματος που θα του συμβεί. Ο άστεγος σιχαίνεται αυτή την κοινωνία. Προτιμά να ζει σε καθεστώς εξαθλιωμένης ελευθερίας παρά να είναι μέλος της - όπως θα ήθελαν οι μετανάστες που καταφθάνουν καθημερινώς στη χώρα.

«Δεν φταίνε οι μετανάστες για τα χάλια του κέντρου της Αθήνας. Το κράτος έχει απολέσει κάθε ρυθμιστικό ρόλο σε όλα αυτά, υπάρχουν και κάποιοι που αυτοδικούν. Το μεταναστευτικό, ο τρόπος που το αντιμετωπίζουμε, είναι κατά το ήμισυ θέμα παιδείας και κατά το άλλο μισό εδράζεται σε μια αφόρητη ανάγκη που έχουν οι κάτοικοι για να ξεσπάσουν εξαιτίας του τρόπου ζωής στην πόλη που γίνεται όλο και δυσκολότερος» αναφέρει ο συγγραφέας. ο οποίος οσμίζεται μια προσπάθεια να φορτωθούν πράγματα σε ανθρώπους που δεν φταίνε σε τίποτα.

Ο Νίκος Καρακάσης μεγάλωσε στην Αθήνα, στις γειτονιές του Νέου Κόσμου και της Κυψέλης. Σήμερα διευθύνει τη δική του εταιρεία πληροφορικής ολοκληρώνοντας την ενασχόλησή του με τους υπολογιστές από μικρό παιδί. Η οικογένειά του είναι καλλιτεχνική: είχε παππού τον Σταύρο Καρακάση, μουσικολόγο και αλεξανδρινό ποιητή που έπαιζε ωραίο βιολί και υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο παππούς του εξέδωσε ένα βιβλίο με την αλληλογραφία που διατηρούσε με τον φίλο του Κωνσταντίνο Καβάφη. Επιπλέον, θείος του είναι ο γνωστός συγγραφέας Κώστας Καρακάσης, κάτι όμως που ο ίδιος ανακάλυψε πριν από περίπου πέντε χρόνια.

«Νόμιζα ότι ήμουν ο τελευταίος αυτής της οικογένειας» εξηγεί. «Η γυναίκα μου έτυχε να διαβάζει ένα βιβλίο του Κώστα Καρακάση εκείνη την εποχή. Είδα την ηλεκτρονική διεύθυνσή του στο οπισθόφυλλο και η περιέργεια με έσπρωξε να τον ρωτήσω αν είμαστε συγγενείς. Ελαβα τελικά μια πολύ ζεστή απάντηση από τον θείο μου τον Τάκη!».

Μετά από μια συγκινητική συνάντηση που είχαν οι δυο τους στο Ναύπλιο έμαθε για το παρελθόν αλλά και το παρόν μιας μεγάλης οικογένειας που είναι διασκορπισμένη σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο ίδιος τότε ξεκίνησε να γράφει συστηματικά και σήμερα δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του αλλιώς. «Εγιναν όλα για να αρχίσω να γράφω» πιστεύει ο ίδιος - μια τελείως διαφορετική πένα σε σχέση με τον θείο του.

«Προσωπικά πιστεύω στο νέο μέσο. Ο εκδοτικός χώρος πρέπει να δώσει ευκαιρίες στο νέο μοντέλο ανάγνωσης, αυτή τη νέα μορφή διαβάσματος. Το ψηφιακό βιβλίο είναι γεγονός. Το θέμα είναι πώς οι συγγραφείς θα προσαρμοστούν σε αυτό το νέο περιβάλλον, ούτως ώστε να κερδίσουμε και άλλους αναγνώστες, κυρίως νεότερους σε ηλικία που όπως ξέρουμε δεν διαβάζουν πολύ. Οι διάφορες ταμπλέτες ανάγνωσης και οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες (e-readers) προς το παρόν κοστίζουν πολύ. Μοιραία όμως θα πέσουν οι τιμές και σε αυτά τα προϊόντα. Εχω την αίσθηση ότι με μικρά κείμενα, με μια νουβέλα σαν αυτή, που μπορεί να διαβαστεί γρήγορα και εύκολα (αυτό δε σημαίνει ότι το κείμενο είναι απλοϊκό ή επίπεδο) μπορούμε να προσελκύσουμε αναγνώστες».

Το πρόσφατο μυθιστόρημα του Νίκου Καρακάση, «Βασιλιάς Ικελος» (2010), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. «Ο συγγραφέας γράφει. Αυτό είναι το ουσιώδες. Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το πώς θα διαδώσει αυτό που έγραψε, ή πώς θα το κάνει στο μέλλον» καταλήγει προσφέροντας αυτή τη νουβέλα 88 σελίδων, «ένα βιβλίο καλοσύνης» που κυκλοφορεί ελεύθερο στις οθόνες των υπολογιστών σας.
 Βήμα