Ελληνικά τραγούδια με ξένο στίχο

 Του Γιώργου Β. Μονεμβασίτη

Οι τρεις πλέον αναγνωρίσιμες παγκοσμίως μελωδίες, από όσες έχουν ελληνική πατρότητα, είναι αυτές που προέρχονται από τα Παιδιά του Πειραιά, τον Χορό του Ζορμπά και τη Μισιρλού


Η περιορισμένη εμβέλεια της γλώσσας εμπόδισε το ελληνικό τραγούδι να εξαπλωθεί στα πέρατα της οικουμένης και να διεκδικήσει τη θέση που πραγματικά του αξίζει. Οσάκις το εμπόδιο αυτό ξεπεράστηκε, με διάφορες παράπλευρες διαδικασίες, το τραγούδι του Έλληνα έγινε παγκόσμιο. Υπήρξαν εποχές κατά τις οποίες ελληνικά τραγούδια, όπως λόγου χάριν Τα παιδιά του Πειραιά, τραγουδήθηκαν από την παγκόσμια κοινότητα πολύ περισσότερο από αντίστοιχες αγγλόφωνες επιτυχίες.

Έτσι, παρά το ανταγωνιστικό μειονέκτημα της γλώσσας -η φράση «It’s Greek to me» είναι παγκοσμίως γνωστή και διαρκώς εν χρήσει- πολλά ελληνικά τραγούδια ή μουσικά θέματα, για να ακριβολογούμε, πέρασαν τα σύνορα της χώρας και έτερψαν αλλοδαπές ψυχές και καρδιές• πολλά σε σχέση προφανώς πάντοτε με την ποσότητα παραγωγής. Η απλή και άμεση λύση, η οποία εφαρμόστηκε σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι γνωστή. Μουσική ελληνική, στίχος ξένος.

Αναμφίβολα, οι τρεις πλέον αναγνωρίσιμες παγκοσμίως μελωδίες, από όσες έχουν ελληνική πατρότητα, είναι αυτές που προέρχονται από τα Παιδιά του Πειραιά, τον Χορό του Ζορμπά και τη Μισιρλού. Αποτελούν τον πυρήνα του κεφαλαίου που μπορούμε να ονομάσουμε «Τα ελληνικά της οικουμένης». Τις περιβάλλουν, όμως, πολλές άλλες, απίστευτα πολλές, που τεκμηριώνουν μιαν ιδιαίτερη απήχηση και δυναμική του ελληνικού τραγουδιού. Το σεργιάνι σε αυτό τον ξεχωριστό μικρόκοσμο έφερε πολλά στο φως. Θα προσπαθήσουμε να μοιραστούμε κάποια ενδιαφέροντα μαζί σας. Περιορίζοντας τις επιλογές μας και εστιάζοντας στα ελληνικά τραγούδια -ή και μελωδίες ενίοτε- τα οποία δισκογραφήθηκαν με στίχους ξένους και από ξένους, κυρίως, τραγουδιστές.

Η εκκίνηση της διαδρομής οφείλει να γίνει, φρονούμε, με το τραγούδι Τα παιδιά του Πειραιά, μιας και πριν από λίγες μέρες συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από τη βράβευσή του με βραβείο Όσκαρ – το γεγονός αξίζει ιδιαιτέρου αφιερώματος. Το τραγούδι συνέθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις (στίχους και μουσική) το 1960 για την ταινία του Ζυλ Ντασσέν Ποτέ την Κυριακή, όπου το τραγούδησε ιδανικά η πρωταγωνίστριά της Μελίνα Μερκούρη.

Η ταινία έφτασε στο Χόλιγουντ υποψήφια για πέντε αγαλματάκια. Έφυγε με ένα, αυτό του τραγουδιού. Η βράβευση το ανέδειξε αμέσως σε παγκόσμια επιτυχία με όνομα Never on Sunday - ήταν ο αγγλόφωνος τίτλος της ταινίας. Αγγλικούς στίχους έγραψε ο Billy Towne. Με αυτούς το δισκογράφησε, πρώτα απ’ όλους, το αμερικάνικο γυναικείο φωνητικό συγκρότημα The Chordettes. Η έκδοση, δίσκος 45 στροφών, αποδείχτηκε εξαιρετικά δημοφιλής και πλησίασε το αμερικάνικο Top 10.

 Έκτοτε, το τραγούδι ερμηνεύτηκε σε αρκετές γλώσσες και δισκογραφήθηκε από ένα ευρύ φάσμα μουσικών που υπηρετούν διαφορετικές, συχνά, εκφράσεις της μουσικής. Έχει εκτιμηθεί ότι οι διαφορετικές δισκογραφήσεις του ξεπερνούν τις 200! Ενδεικτικά, αναφέρουμε μερικούς τραγουδιστές που το δισκογράφησαν: Trini Lopez, Bing Crosby, Petula Clark, Connie Francis, Julie London, Doris Day (ελληνικά και αγγλικά, στην ίδια ηχογράφηση), Dalida (σε γαλλική, ιταλική και ισπανική γλώσσα), Georges Guétary (ελληνικά και γαλλικά, στην ίδια ηχογράφηση), Lale Andersen, Caterina Valente, Milva, Lola Novaković. Απολαυστική, τέλος, θυμίζουμε, ήταν η ερμηνεία του από τη Miss Piggy  στο γνωστό Muppet Show. Το τραγούδησε μαζί με τους Greek Pigs σε μια σκηνή που κατέληγε σε σπάσιμο πιάτων!
Δεύτερη μεγάλη διεθνής επιτυχία του Χατζιδάκι, που και αυτή ξεκίνησε από τ’ αντίπερα του Ατλαντικού, είναι το τραγούδι Μην το ρωτάς τον ουρανό. Tο τραγούδι πλάστηκε το 1959 για την ταινία του Ντίμη Δαδήρα Το νησί των γενναίων. Το τραγούδησε σε αυτήν η πρωταγωνίστρια Τζένη Καρέζη.

Το Όσκαρ του 1961 ώθησε ανθρώπους της αμερικανικής μουσικής βιομηχανίας να αναζητήσουν κι άλλα κινηματογραφικά τραγούδια του Χατζιδάκι. Έτσι «ανακαλύφθηκε» το εν λόγω τραγούδι, που με στίχους του Arthur Altman μετονομάστηκε σε All alone am I. Το ηχογράφησε το 1962 η Brenda Lee και χάρη σε αυτό έφτασε στο Νο. 3 του Billboard Top 10 (Νοέμβριος 1962), στο Νο. 7 του αγγλικού Top 10 και  κατέκτησε, εκείνη τη χρονιά, το Βραβείο της Country Music Association (CMA Award)! Ακολούθησαν αμέσως άλλες ερμηνείες, όπως των Helen Shapiro, Johnny Tillotson, Bobby Vinton, Jean Claude Pascal, Jacqueline Boyer (στα γαλλικά με όνομα C’est jolie la mer, των δυο τελευταίων) και αργότερα των Claudine Longet, Timi Yuro, Johnny Mathis, μεταξύ άλλων, ενώ πρόσφατα το δισκογράφησε (ελληνικά και αγγλικά μαζί) ο Μάριος Φραγκούλης.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, εξαιρετικά δημοφιλή στη Γερμανία ήσαν τα τραγούδια που συνέθεσε ο Χατζιδάκις για το ντοκιμαντέρ Ελλάς, η χώρα των ονείρων. Πολλοί γνωστοί Γερμανοί τραγουδιστές της εποχής ηχογράφησαν στη γλώσσα τους μερικά από αυτά. Ενδεικτικά μνημονεύουμε την Caterina Valente και τη Lale Andersen. Με τη φωνή της τελευταίας, η γερμανόφωνη εκδοχή του τραγουδιού Σαν σφυρίξεις τρεις φορές (Weisse rosen aus Athen) απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα, όχι μόνον στη Γερμανία αλλά και στη διεθνή κοινότητα, ενώ στη Γαλλία έγινε γνωστό από τον Tino Rossi ως Les roses blanches de Corfu.

Δυσμέτρητα τα τραγούδια του Χατζιδάκι που ερμηνεύτηκαν από ξένους τραγουδιστές. Αναφέρουμε ακόμη μερικές, συχνά απρόσμενες, περιπτώσεις. Μετά την προβολή της ταινίας του Dušan Makavejev Sweet Movie (1974), η Ιταλίδα τραγουδίστρια Daniela Davoli ηχογράφησε σε δίσκο 45 στροφών τα δύο τραγούδια της. Το Is there life on the Earth? το ερμήνευσε στα αγγλικά, όπως ερμηνευόταν στην ταινία. Το δεύτερο, Τα παιδιά κάτω στον κάμπο, το ερμήνευσε στα ιταλικά με τίτλο I ragazzi giu nel Campo. Στους στίχους του βρίσκουμε την υπογραφή του Pier Paolo Pasolini! Το 1992, η επίσης Ιταλίδα Francesca Bresci εξέδωσε cd με τίτλο Cundu Luna Vini. Σας θυμίζει κάτι; Προφανώς, το ομώνυμο τραγούδι του Χατζιδάκι από τα Παράλογα (1976). Υπάρχει στην έκδοση, σε ιταλική εκδοχή βεβαίως, σε στίχους του David Riondino, ο οποίος συνερμηνεύει. Όμως υπάρχει και άλλο ένα τραγούδι με ολόιδιες αρχικές προδιαγραφές: το La storia di una vergine, που αγαπήσαμε ως Η προσευχή της παρθένου. Η ιταλική απόδοσή του έγινε με τη συνεργασία του Nicola Piovani! Στην εξαιρετική δισκογραφική έκδοση Adieu Les Complexes (2008) της Ουγγαρέζας Beata Palya, κρυμμένο πίσω από το όνομα Hold, ανακαλύπτουμε το τραγούδι Στου Διγενή τα κάστρα.

Στη δισκογραφική έκδοση Shirey Moledet, Pt. 3, η Ofra Haza, που έφυγε νωρίς, ερμηνεύει στα ισραηλίτικα το τραγούδι Ayelet A’ Havim. Δεν είναι άλλο από το Ο Ταχυδρόμος πέθανε. Αρκετά πριν, το 1971, το εκ Δανίας ποπ συγκρότημα The Walkers δισκογράφησε το τραγούδι Η κυρά με αγγλικούς στίχους και όνομα My darling Helena. Έγινε μεγάλη επιτυχία, κυρίως στις Κάτω Χώρες. Ένα οργανικό χασάπικο από την ταινία Ποτέ την Κυριακή απέκτησε γαλλικούς στίχους, όνομα Hassapico Nostalgique και όμορφη ερμηνεία από την Dalida. Την ίδια περίπου εποχή, αρχές της δεκαετίας του ’60, η Caterina Valente ηχογράφησε το τραγούδι Ιλισσός σε ιταλική εκδοχή με τίτλο Tornera και γερμανική με τίτλο Matrosen aus Piräus. Στα γερμανικά το ηχογράφησε και η Lale Andersen, η οποία πιστώνεται και την ερμηνεία του Ήρθε βοριάς, ήρθε νοτιάς, με όνομα Ich schau’ den weissen Wolken nach.

Στα σχετικά με τις ξενόγλωσσες ερμηνείες τραγουδιών του Χατζιδάκι πρέπει να προστεθούν αρκετές από τη Νάνα Μούσχουρη στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά, καθώς και επιλεγμένες του Georges Moustaki στα γαλλικά (από το Ο Ταχυδρόμος πέθανε (Le facteur), μέχρι την Πορνογραφία (Pornographie)).
Η περίπτωση του Μίκη Θεοδωράκη είναι διαφορετική. Ο έλληνας μουσουργός-τραγουδοποιός είναι παγκοσμίως γνωστός και για τα τραγούδια του και για την πολιτική του δράση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί ξένοι τραγουδιστές να αφιερώσουν στα τραγούδια του ολόκληρες δισκογραφικές καταθέσεις. Ωστόσο, μια οργανική σύνθεση είναι το παγκόσμιο σήμα κατατεθέν του.

Πρόκειται για τον Χορό του Ζορμπά, που συνέβαλε με τη δυναμική του στην… απογείωση της τελικής σκηνής στην ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη Αλέξης Ζορμπάς (1964). Με τον Χορό του Ζορμπά, που προέκυψε από τη συναρμογή δύο πρότερων μουσικών θεμάτων, καθιερώθηκε διεθνώς το συρτάκι. Οι δισκογραφικές εκδόσεις που περιέχουν τον Χορό του Ζορμπά και διατίθενται τη στιγμή αυτή στη διεθνή αγορά υπερβαίνουν τις 200! Σε μερικές, μάλιστα, προσφέρεται με τη μορφή τραγουδιού. Το πρωτοερμήνευσε, ως τραγούδι, το 1964 η Dalida. Εκτός από γαλλικά (La danse de Zorba), το ερμήνευσε και ιταλικά (Danza di Zorba), αλλά και αγγλικά (Dance my troubles away)!!! Στη μορφή τραγουδιού το δισκογράφησαν, μεταξύ άλλων, και η Patty Pravo, η Rossana Casale, η Annie Cordy, ο Henri Salvador.        

     
Το τραγούδι Το γελαστό παιδί, που πλάστηκε το 1962 για το θεατρικό έργο του Brendan Behan Ένας όμηρος, ευεργετήθηκε από ερμηνείες όπως της Shirley Bassey (1970, με όνομα Life goes on), του Al Bano (Il ragazzo che sorride), της Gisela May (μαζί με το Ήταν 18 Νοέμβρη). Το χαρακτηριστικό μουσικό θέμα της ταινίας του Michael Powel Honeymoon (Μήνας του μέλιτος, 1958) έγινε τραγούδι με όνομα Honeymoon song και μεγάλη επιτυχία με τον Marino Marini – ελληνικά εκδόθηκε με όνομα Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου. Ύστερα από δέκα περίπου χρόνια, ο Paul McCartney το επέλεξε για την παρθενική δισκογραφική κατάθεση της «προστατευόμενής» του Mary Hopkin (LP Post Card, 1969).

Ακολούθησαν διάφορες αγγλόφωνες ηχογραφήσεις του, αλλά και ισπανόφωνες, όπως του Mario Suárez (με όνομα Noun Casavre), μέχρι το 1994, οπότε το τραγούδι απόκτησε μιαν ακόμη, μεγαλύτερη αυτή, ευκαιρία αιωνιότητας. Κυκλοφόρησαν τότε ηχογραφήσεις που είχαν πραγματοποιήσει οι Beatles το καλοκαίρι του 1963 στους ραδιοθαλάμους του BBC. Στην έκδοση, με όνομα The Beatles: Live at the BBC, περιλαμβάνεται και το τραγούδι αυτό του Μίκη! Ανάλογης βαρύτητας, προφανώς, είναι οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών Les amants de Teruel (Όμορφη πόλη) και Quattorze Juillet για την ταινία Les amants de Teruel (1962), από την ανεπανάληπτη Edith Piaf.

Η Γαλλία μάς θυμίζει και το «δικό» μας Georges Moustaki με τις δικές του εκδοχές τραγουδιών του Μίκη, όπως το Είμαστε δυο (Nous sommes deux) και το Στου πικραμένου την αυλή (L’ homme au Coeur Blessé). Το 1995 ο Αλέξανδρος Καρόζας πραγματοποίησε στην Παλιά Όπερα της Φρανκφούρτης αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη για τα 70χρονά του, με καλεσμένους τον ίδιο τον συνθέτη και την Julie Dennis. Στην ηχογραφημένη μαρτυρία της συναυλίας -εκδόθηκε με όνομα Oracle- περιέχονται πέντε από τα τραγούδια για το Ένας όμηρος ερμηνευμένα από την Dennis στα αγγλικά. Πιο πρόσφατη, τέλος, είναι η αισθαντική ερμηνεία της Όμορφης πόλης από την Dulce Pontes. Στα πορτογαλικά, βεβαίως, με όνομα Os amantes, εκδόθηκε το 2006.  

Από τις σχετικές ολοκληρωμένες δισκογραφικές εκδόσεις μνημονεύουμε τις ακόλουθες: Iva Zanicchi - Caro Theodorakis … Iva (1970), Edmonda Aldini - Canzoni in Esilio (1970), Arja Saijonmaa (συνεργάτης για χρόνια του Μίκη) Arja Saijonmaa & Mikis Theodorakis (1972), Det är tid att sjunga sånger … Arja Saijonmaa med Mikis Theodorekis Aten, Februari 1977 (1977), Mikis & Arja (1992, 1 cd), Mikis & Arja (1992, 2 cd) (οι δύο τελευταίες με διαφορετικά τραγούδια. Σκόρπια, στις εκδόσεις, τραγουδά μαζί με την Arja και ο Μίκης, ελληνικά αυτός. Σε πολλά από τα τραγούδια η απόδοση των στίχων στα σουηδικά έγινε από τον σπουδαίο ποιητή Lars Forsell, που είναι και μέλος της επιτροπής των βραβείων Nobel), Lior Yeini - Aera Theodorakis (μέσα δεκαετίας ’70), Milva - Von Tag zu Tag (1978), La mia Età (1979), Attends la Vie (1980) (Η Milva ηχογράφησε Θεοδωράκη σε τρεις (!) γλώσσες: γερμανικά, ιταλικά και γαλλικά. Οι τρεις εκδόσεις έχουν μικροδιαφορές ως προς τα περιεχόμενα), Maria del Mar Bonet - Ellas, María del Mar Bonet canta M. Theodorakis (1993), Jocelyn B. Smith  Margarita (2000).

Εκτός από τον Θεοδωράκη, ο μόνος άλλος Έλληνας συνθέτης που έχει δει δισκογραφική έκδοση με αποκλειστικά δικά του τραγούδια σε δεύτερες ξενόγλωσσες ερμηνείες από επιφανή τραγουδιστή είναι ο Θάνος Μικρούτσικος –οι συνεργασίες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη Milva δεν τηρούν αυτές τις προδιαγραφές. Το 1994 εκδόθηκε το cd Volpe D’ Amore, στο οποίο η Milva ερμηνεύει στα ιταλικά έντεκα τραγούδια του Μικρούτσικου. Για την ακρίβεια, τα επτά είχαν πρωτοπαρουσιαστεί στα ελληνικά. Τα άλλα τέσσερα ήσαν καινούργια και ένα από αυτά, το Θάλασσα, η Milva το ερμήνευσε στα ελληνικά. Με την ευκαιρία αναφέρουμε ότι το τραγούδι Πίστα από φώσφορο -που τραγουδά και η Milva- είχε ηχογραφήσει το 1991 για το cd Gülümse η Sezen Aksu. Στα τουρκικά βεβαίως, βεβαίως, και  με όνομα Herseyi Yak. 

Το παγκοσμίως γνωστό τραγούδι Μισιρλού αποδίδεται, λαθεμένα, στον Ελληνοαμερικανό Νικ Ρουμπάνη. Ο Ρουμπάνης δισκογράφησε τη δική του εκδοχή γύρω στο ’40. Ωστόσο, δέκα περίπου χρόνια πριν το είχε δισκογραφήσει, ως ελληνικό τραγούδι, ο Μιχάλης Πατρινός με τη ρεμπέτικη κομπανία του, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες ότι το ερμήνευε στην Αθήνα από  το 1927. Σε οργανική κυρίως μορφή δισκογραφήθηκε από δεκάδες μουσικούς και συγκροτήματα (και οι Beach Boys, αλλά και το εκλεκτικό Kronos Quartet). Η χρήση της ηχογράφησης του Dick Dale (1962) από τον Quentin Tarantino στην ταινία Pulp Fiction (1994), εκτίναξε, για μιαν ακόμη φορά, τη δημοτικότητά του στα ύψη. Από τις ξενόγλωσσες ερμηνείες του ξεχωρίζουμε δύο αγγλικές: της Anita Darian (Ίμα Σουμάκ της Αρμενίας, την αποκαλούσαν) του 1960 και της δημοφιλούς Connie Francis του 1965 – στην τελευταία στροφή τραγουδά και ελληνικά.

Σκεπτόμενοι κινηματογραφικά, μην πάει ο νους σας στη Sophia Loren, μιας και το τραγούδι Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη των Τώνη Μαρούδα-Γιάννη Φερμάνογλου, το είχε ερμηνεύσει στην ταινία Το παιδί και το δελφίνι (1957) στα ελληνικά! Αμέσως, όμως, μετά την προβολή της ταινίας στις ΗΠΑ, εκδόθηκε σε δίσκο 45 στροφών με το όνομα της ταινίας The Boy on a dolphin, αγγλικούς στίχους του Paul Francis Webster και ερμηνεία από την εξαίσια Julie London – το 1965 το συμπεριέλαβε στο LP Our Fair Lady, όπου και το Never on Sunday. Το The Boy on a Dolphin εντοπίσαμε, όμως, και στο LP του 1958 From My Heart, το οποίο υπογράφει, ως τραγουδιστής, ο Anthony Perkins. Ναι, ο καλός ηθοποιός.

Ο Σταύρος Ξαρχάκος έχει απολαύσει μιαν ιδιαιτέρως σημαντική ξενόγλωσση ερμηνεία τραγουδιού του. Το 2001 ο τενόρος José Carreras ηχογράφησε για το cd του Around The World το τραγούδι Volver. Πρόκειται για ισπανική εκδοχή του δημοφιλούς Τα τρένα που φύγαν. Τραγούδια του Ξαρχάκου υπάρχουν και στο cd Taverna, της ίδιας χρονιάς, που εξέδωσε στην Εσθονία το συγκρότημα Zorbas! Με εσθονικούς βεβαίως στίχους, οπότε το Άσπρη μέρα και για μας μετετράπη σε Vaikelu!   

Το 1996 η Νάνα Μούσχουρη στην έκδοση Nana Latina παρουσίασε σε ντουέτο με τον πολύ Julio Iglesias το τραγούδι Se que volveras. Ακούγοντάς το, ο ακροατής ανακαλύπτει ότι πρόκειται για το Κόκκινο γαρύφαλλο του Νίκου Ιγνατιάδη, το οποίο πρωτογνωρίσαμε το 1985 ερμηνευμένο από τη Χαρούλα Αλεξίου και τον Γιάννη Πάριο στον δίσκο της πρώτης Εγώ Κι Εσύ. Ανάλογο ντουέτο προσέφεραν η ισπανίδα Maria del Mar Bonet και η Νένα Βενετσάνου ερμηνεύοντας το τραγούδι του Χρήστου Λεοντή Ξενιτεμένο μου πουλί.

Ηχογραφημένη ερμηνεία του από συναυλία εντοπίζεται στην έκδοση της πρώτης El Cor del Temps (1997, 2 cd), με όνομα Carta a l’ exili. Η Ισπανίδα τραγουδά καταλανικά, η ελληνίδα ελληνικά. Ωστόσο, η Maria del Mar Bonet είχε ηχογραφήσει μόνη της το τραγούδι το 1989 για την έκδοση Gavines I dragons, όπου περιέχεται και το τραγούδι του Χατζιδάκι Δεν ήταν νησί, ερμηνευμένο μεν στα καταλανικά, με τίτλο όμως Den itan nisi!!! Το δίγλωσσο χαρακτηρίζει ένα ακόμη ντουέτο. Το 1997 εκδόθηκε στο Ισραήλ cd single με το παραδοσιακό Σ’ αγαπώ γιατ’ είσαι ωραία. Ελληνικά η, δημοφιλής εκεί, Γλυκερία, ιταλικά ο τενόρος Γιεβγένι Σαραβάλοφ.

Αξιομνημόνευτο ότι τους ιταλικούς στίχους υπογράφει η αγαπητή σε όλους Μαίρη Μπρατάκου! Παραδοσιακό είναι και το Τζιβαέρι, το οποίο εντοπίσαμε σε ιταλική εκδοχή με όνομα Inghirios, ερμηνευμένο από τον Andrea Parodi. Μα και το νησιώτικων ηχοχρωμάτων Ντιρλαντά του Παντελή Γκίνη -γνωστό από την ερμηνεία του Σαββόπουλου- έκανε το βήμα προς τη διεθνοποίηση, ερμηνευμένο στα γαλλικά ως Dirlada από τη Dalida. Οι ανά τον κόσμον ρεμπέτικες κομπανίες (ελληνικές, διεθνείς, σύμμεικτες) αρέσκονται να ερμηνεύουν τα ρεμπέτικα με αυθεντικούς στίχους. Να όμως που ο πολυσχιδής Vinicio Capossela τόλμησε να ερμηνεύσει, πλάθοντας ιταλικούς στίχους για αυτό, ένα από τα πλέον γνωστά κι αγαπητά ρεμπέτικα: τη Φραγκοσυριανή του Μάρκου Βαμβακάρη. Με όνομα Contratto per Karelias (Συμβόλαιο με τον Καρέλια!) μπορεί να το ακούσει, όποιος ενδιαφέρεται, στην έκδοση του 2000 Canzoni a Manovella.   

Τραγούδια του Μίμη Πλέσσα έχουν διακριθεί σε πολλά ξένα φεστιβάλ, όλα όμως ερμηνευμένα στα ελληνικά. Με γαλλικούς στίχους έχει δισκογραφηθεί το τραγούδι του Το παραθύρι, ως La fenêtre, το 1967 από τη Νάνα Μούσχουρη και το 2007 από τη Μαρία Μαρκεζίνη στην έκδοση 12 Sketches - The Mimis Plessas Songbook. Η πρώτη το δισκογράφησε και στα αγγλικά, ως Long Days Dying. Η δεύτερη ηχογράφησε το 2007 αγγλική εκδοχή του τραγουδιού Η βροχούλα (συνερμηνεύοντάς το με τον Bart de Win), με όνομα Lolly’s Song. Το όνομα του Μίμη Πλέσσα βρίσκεται και στα στοιχεία του τραγουδιού Am Strand der Verliebten, που έγινε γνωστό στην ερμηνεία του Peter Beil. Δεν είναι άλλο από το τραγούδι Η πρώτη μας νύχτα.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ο Σπύρος Παππάς και ο Γιάννης Αργύρης έπλασαν το όμορφο νεοκυματικό τραγούδι Κάποιος γιορτάζει. Με ισπανικούς στίχους και όνομα Mi Vieja  Barca το γνώρισε στην Ιβηρική χερσόνησο ο Alfredo ερμηνεύοντας το, το 1968, στο Τέταρτο Φεστιβάλ Ισπανο-Πορτογαλικού τραγουδιού.

Επίλογος με κάτι διαφορετικό: Το 1991, η Ελένη Λεγάκη δισκογράφησε το τραγούδι του Πέτρου Δουρδουμπάκη Μη σταματάς. Το 2003, ο δημιουργός του, ο οποίος το είχε δισκογραφήσει και ο ίδιος το 1995, το συμπεριέλαβε στo cd Τυφλές Ελπίδες, ερμηνευμένο από τη Μεξικανή Martha Moreleon, στα ισπανικά βεβαίως, με όνομα  No te más. 

Υ.Γ. Μερικά από τα μνημονευόμενα, μαζί με κάποια άλλα σχετικά, υπάρχουν σε δύο ελληνικές δισκογραφικές εκδόσεις.
1. 16 Hellenic Stories & The Misirlou (2002, PROTASIS, PR 1035-2)
2. Greek Lounge  (2 cd, 2004, LYRA, cd 1031) – Επανεκδόθηκε σε δύο ξεχωριστά cd (κωδικοί cd 1031 & cd 1075) με αναδιάταξη των τραγουδιών.  

Δίφωνο