Φραντς Κάφκα: Δεν είμαι τίποτε άλλο παρά λογοτεχνία

Σαν σήμερα 3 Ιουνίου 1924 ο Franz Kafka, ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, αφήνει την τελευταία του πνοή. Γεννήθηκε στην Πράγα το 1883, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Αυστροουγγαρίας και πρωτεύουσα της Βοημίας. Παρότι ο Κάφκα θεωρείται ένας συγγραφέας με τεράστια επιρροή, ιδιαίτερα τον 20ό αιώνα, κατά τη διάρκεια της ζωής του το έργο του δεν είχε αναγνωριστεί.

Σήμερα, τα λόγια του συγγραφέα έχουν χαρακτηριστεί ως σύμβολο του αυξανόμενου άγχους του σύγχρονου ανθρώπου και της αποξένωσης σε έναν ακατάληπτο, εχθρικό και αδιάφορο κόσμο. Γόνος μιας μεσοαστικής οικογένειας Εβραίων, μεγάλωσε στη σκιά του επιβλητικού και αυταρχικού πατέρα του. Το συναίσθημα της ανικανότητας, ακόμη και στις πιο επαναστατικές του στιγμές, κατείχε ξεχωριστή θέση στα έργα του.Ως καλός μαθητής στο αναγνωρισμένου κύρους γερμανικό σχολείο όπου φοίτησε, κατάφερε το 1906 να πάρει το πτυχίο του στη Νομική. Το τελευταίο τού εξασφάλισε μια άνετη ζωή που του άφηνε ελεύθερο χρόνο για συγγραφή, την οποία αποκαλούσε ως την ουσία – ευλογία και κατάρα παράλληλα – της ύπαρξής του.

Έως το 1917, όταν αρρώστησε από φυματίωση, εργαζόταν στο Workers' Accident Insurance institution. Έκτοτε, η ασθένεια τον ανάγκασε να λαμβάνει συνεχώς άδεια, μέχρι και το 1922 όταν και παραιτήθηκε. Ο Kafka έζησε τη μισή ζωή του –μετά το 1917- σε θεραπευτήρια, καθώς η φυματίωση εξαπλώθηκε από τους πνεύμονες στον λάρυγγά του.

Ο Kafka έζησε εξαρτώμενος συναισθηματικά από τους γονείς του, τους οποίους λάτρευε και μισούσε ταυτόχρονα. Καμία από τις αποτυχημένες ερωτικές του σχέσεις δεν κατάφερε να τον βγάλει από την εσωτερική του εξάρτηση. Παρότι το επιθυμούσε πολύ, δεν παντρεύτηκε ποτέ. Αποκαλούσε τη σεξουαλική επαφή «η τιμωρία του να είσαι μαζί», ενώ στα έργα του το σεξ συνδέεται συχνά με τη βρομιά ή την ενοχή.

Παρόλα αυτά, ο Kafka είχε μια ενδιαφέρουσα κοινωνική ζωή, γνωρίστηκε με αρκετές προσωπικότητες από το χώρο της λογοτεχνίας και διανοούμενους της εποχής του, όπως οι συγγραφείς Franz Werfel και Max Brod. Κανένα από τα έργα του δεν εκδόθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του, και μόνο ύστερα από αρκετή δυσπιστία αποφάσισε να εκδώσει ένα μικρό κομμάτι ενός μυθιστορήματός του. Αντιθέτως προς την επιθυμία του όλα του τα ανέκδοτα έργα να καταστραφούν μετά το θάνατό του, ο φίλος του Max Brod αποφάσισε να τα εκδώσει.

Τα πιο γνωστά του έργα είναι: Η Δίκη (1925), η οποία αφορά έναν άντρα που συλλαμβάνεται και αναμένει τη δίκη του, χωρίς να γνωρίζει την κατηγορία σε βάρος του.Το Κάστρο (1926) περιγράφει τις αδυσώπητες αλλά άκαρπες προσπάθειες του πρωταγωνιστή να κερδίσει την αναγνώριση από τις μυστηριώδεις αρχές που κυβερνούν από το κάστρο τους το χωριό όπου θέλει να εγκατασταθεί. Τέλος, το Αμέρικα (1927), δείχνει τον χωρίς τέλος αγώνα μιας νεαρής μετανάστριας να εξασφαλίσει μια θέση σε μια ξένη, ακατάληπτη χώρα.

Σε όλα αυτά τα έργα, το μεστό ύφος του δημιουργεί μια εντυπωσιακή αντίθεση με τις λαβυρινθικές πλοκές του, τους οδηγούμενους από άγχος παραλογισμούς και τα ισχυρά καταπιεστικά σύμβολα του βασανισμού και της ανομίας που αποτελούν την ουσία του οράματος του συγγραφέα.

tvxs.gr