Οταν την πρωτομαγιά του 1994 ο 34χρονος άσος της φόρμουλα 1, Αϊρτον Σένα, έμπαινε στη στροφή Ταμπουρέλο στην πίστα της Ιμολα με 217 χλμ. την ώρα και η Williams που οδηγούσε δεν έστριψε ποτέ, 300 εκατομμύρια τηλεθεατές από όλο τον κόσμο πένθησαν τον πιο βιρτουόζο πιλότο της ασφάλτου όλων των εποχών.
Δεν ήταν μόνο ευφυής και «σοφιστικέ» οδηγός που έφτανε οποιοδήποτε μονοθέσιο αμάξι στα όριά του, ξεπερνώντας τις τεχνικές του δυνατότητες, αλλά και φημισμένος για τις νίκες του σε βρεγμένο οδόστρωμα.
Εθνικός ήρωας
Ηταν ο άνθρωπος που έκανε τη Φόρμουλα 1 ακόμη πιο δημοφιλές άθλημα. Απόλαυσε τη δημοτικότητα ενός παγκόσμιου σταρ και έγινε εθνικός ήρωας της Βραζιλίας, ξεπερνώντας μέχρι και τον Πελέ.
Η Φόρμουλα 1 δεν ήταν ποτέ αγαπημένο σπορ των Αμερικανών. Να όμως που τώρα το νέο συναρπαστικό ντοκιμαντέρ «Σένα» του Βρετανού Ασίφ Καπάντια, με το που βγήκε σε μόλις δύο αίθουσες στη Νέα Υόρκη και στο Λος Αντζελες, εξελίχθηκε στο εμπορικότερο ντοκιμαντέρ της χρονιάς. Πολλοί στοιχηματίζουν ότι θα φιγουράρει στις λίστες των Οσκαρ τον Φλεβάρη.
Το αριστοτεχνικό μοντάζ του ντοκιμαντέρ, που προέκυψε από αρχειακό υλικό χιλιάδων ωρών, βάζει τον θεατή κυριολεκτικά στην πίστα. Τρέχει μαζί με τον Σένα, χάρη στις ενσωματωμένες κάμερες στο εκάστοτε αμάξι του, με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η κάμερα, ακόμα και εκτός αγώνα, δεν ξεκολλάει από την πίστα, τη Φόρμουλα 1, τα σήματα της Λότους, της Ρενό, της ΜακΛάρεν, και την αγωνιστική φόρμα του Σένα. Η αδρεναλίνη από την αρχή μέχρι το τέλος χτυπάει κόκκινο, παρ' όλο που όλοι γνωρίζουν ότι το ατύχημα έβαλε τους τίτλους τέλους στη λαμπρή καριέρα του «καμικάζι» Σένα.
Το ντοκιμαντέρ ξεκινάει στην αγωνιστική πίστα και τελειώνει σε αυτήν. Από την εποχή που πρωτοήρθε το 1978 να αγωνιστεί σε ευρωπαΐκό έδαφος, τότε που όπως έλεγε «το άθλημα δεν είχε σχέση με την πολιτική και τα χρήματα». Σταματά στους σημαντικότερους αγώνες του, όπου κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα τρεις φορές με την ομάδα της ΜακΛάρεν, αλλά και σε πιο αμφιλεγόμενους, όπως αυτόν στην Ιαπωνία το '89, που του κόστισε ένα πρόστιμο 100.000 δολαρίων.
Η μεγάλη κόντρα
Η αφήγηση είναι χτισμένη πάνω στην κόντρα που είχε με τον άλλο μεγάλο οδηγό της εποχής, τον Γάλλο Αλέν Προστ. Το προσωπικό θρίλερ Σένα-Προστ έκανε τότε το άθλημα ακόμα πιο δημοφιλές στην τηλεόραση. «Δεν ήθελε να με νικήσει, αλλά να με ξεφτιλίσει. Να δείξει στον κόσμο ότι ήταν καλύτερος. Αυτή ήταν η αδυναμία του. Νόμιζε ότι δεν μπορούσε να σκοτωθεί», λέει στο ντοκιμαντέρ ο Προστ, που έφαγε τη σκόνη τού Σένα πολλές φορές στην πίστα. Ακόμα και όταν αγωνίζονταν μαζί στην ομάδα της ΜακΛάρεν, τα αμάξια τους συχνά συγκρούονταν. Ενώ ο Σένα θεωρούσε ότι ο τότε πρόεδρος της FIA, ο Γάλλος Ζαν Μαρί Μπαλέστρ, ευνοούσε τον Προστ.
Μέσα από την προσωπική τους διαμάχη στις πίστες, φωτίζεται η ιστορία του αθλήματος στη δεκαετία που ο Σένα έγινε σταρ διεθνούς βεληνεκούς. Ο ίδιος μιλάει στο ντοκιμαντέρ για έναν «ηλεκτρονικό πόλεμο», όταν στα αμάξια ενσωματώθηκαν υπολογιστές για να τα σταθεροποιούν. Για οδηγούς σαν τον Σένα, κάτι τέτοιο αντιστοιχούσε με τα αναβολικά στους αθλητές στίβου. Ο Σένα δεν μπορούσε να χωνέψει ότι το 1993 τερμάτισε δεύτερος πίσω από τον ανερχόμενο Σουμάχερ που οδηγούσε για την Μπένετον. Ισχυριζόταν ότι το αμάξι του Σουμάχερ είχε πάνω του παρατύπως τεχνολογία.
Λεπτομέρειες για την προσωπική του ζωή περνάνε ξυστά σε μικρές δόσεις, κυρίως από τις αφηγήσεις της μητέρας και της αδερφής του -είναι η πρώτη ταινία που γίνεται με άδεια της οικογένειας. Ο χαρακτήρας του ξεδιπλώνεται αποκλειστικά πάνω στο τιμόνι, με θέα την καρό σημαία του τερματισμού.
Ωστόσο, αναδεικνύεται σε όλο της το μεγαλείο η βαθιά του πίστη στον Θεό. Κάθε εμπειρία του στην πίστα καθοριζόταν από τον καθολικισμό του. Οταν, για παράδειγμα, κέρδισε για πρώτη φορά το παγκόσμιο πρωτάθλημα στην Ιαπωνία το '88, έλεγε μετά σε συνέντευξη ότι τότε ένιωσε την παρουσία του Θεού.
Αλλά ακόμα και σε εκείνη την τελευταία κούρσα της πρωτομαγιάς του '94, η αδερφή του αποκαλύπτει ότι το πρωί διάβαζε τη Βίβλο. Είχε προηγηθεί ένα φορτισμένο Σαββατοκύριακο με δύο ατυχήματα, τον τραυματισμό του Μπαρικέλο και τον θάνατο του Ρόλαντ Ρατζενμπέργκερ. Ηταν η πρώτη φορά που τον Σένα κατέλαβε ο σκεπτικισμός, αλλά και τόσο ισχυρό το αίσθημα του φόβου.
Στα πλάνα που φαίνονται είναι έκδηλος ο εκνευρισμός του, καθώς είχε εκφράσει την αμφιβολία του για την ασφάλεια στη συγκεκριμένη πίστα. Πιάνει συνεχώς το κεφάλι του, φτιάχνει τα σγουρά μαλλιά του, αναστενάζει, είναι απόμακρος και μελαγχολικός. Μετά το θάνατό του, η ομάδα του, Γουίλιαμς, δικάστηκε για το αδικαιολόγητο σπάσιμο του τιμονιού της FW16. Μετά από πολύχρονες δικαστικές διαμάχες, αθώωθηκε. Εκτοτε, δεν έχει σκοτωθεί άλλος οδηγός στη Φόρμουλα 1.
Η γοητεία της ταχύτητας
Την ημέρα της κηδείας του στο Σάο Πάολο, 1 εκατομμύριο Βραζιλιάνοι είχαν κατακλύσει την περιοχή. Σε μια εποχή που η Βραζιλία ασφυκτιούσε από τη φτώχεια, τα προβλήματα παιδείας και περίθαλψης, ο «καλλιτέχνης» της ασφάλτου έδινε χαρά και ελπίδα στη χώρα της σάμπας. Και ο ίδιος έκανε αθόρυβα μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. Σε κάθε του αγώνα ανέμιζε με περηφάνια τα χρώματα της πατρίδας του.
Στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ ακούγονται πολλές συνεντεύξεις τόσο του Σένα όσο και άλλων ειδικών του αθλήματος. Μια λέξη επαναλαμβάνεται για αυτόν: «γρήγορος». Αυτή είναι και η γοητεία της ταινίας. Η ταχύτητά της.
* Το ντοκιμαντέρ «Σένα» θα προβληθεί στο «17ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x» στις 17/9 («Δαναός», 8 μ.μ.) και 19/9 («Απόλλων», 10.30 μ.μ.). *
Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου