Το τέταρτο κουδούνι

Του Γιώργου ∆.Κ. Σαρηγιάννη...

Η ταλαντούχα Χριστίνα Μαξούρη (φωτογραφία) θα παίξει τον κεντρικό ρόλο της Αλίκηςστην κοµεντί του Παντελή Χορν «Το µελτεµάκι» που θ’ ανεβάσει το καλοκαίρι µε το ∆ΗΠΕΘΕΛάρισας – το «Θεσσαλικό Θέατρο» –, του οποίου είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής, ο Κώστας Τσιάνος. Που ’ χει σκηνοθετήσει το ίδιο έργο – η τελευταία φορά που παίχτηκε επαγγελµατικά – και τη σεζόν 2007 - 2008, στο θέατρο «Λαµπέτη».

«Το µελτεµάκι», που πρωτοσχεδιάστηκε, όπως γράφει η εκλεκτή Εφη Βαφειάδου, η έγκυρη, µελετήτρια του Παντελή Χορν, ως διήγηµα το οποίο δηµοσιεύτηκε µε τον τίτλο «Το κυµατάκι» το 1927 σε εφηµερίδα – το, τότε, «Ελεύθερον Βήµα» – για να µετασχηµατιστεί απ’ τον ίδιο σε έργο θεατρικό που ανέβασε την ίδια χρονιάο θίασος της Κυβέλης µε Αλίκη– ρόλος που γράφτηκε ειδικά για εκείνη – την κόρη της, την Αλίκη Θεοδωρίδου(κατόπιν Αλίκη και στη συνέχεια Αλίκη Πωλ Νορ) και το οποίο διαδραµατίζεται στην Σύρο, θα κάνει πρεµιέρα στις 30Ιουνίου στην Λάρισα και στη συνέχεια θα περιοδεύσει. 

Στην – καλή – διανοµή συµµετέχουν Νικολέττα Βλαβιανού, Περικλής Καρακωνσταντόγλου, Γεράσιµος Μιχελής, Ελένη Ουζουνίδου, Τζίνη Παπαδοπούλου. Ο Κώστας Τσιάνος, εκτός απ’ τη σκηνοθεσία, έχει αναλάβει τη διασκευή, τη µουσική επιµέλεια και τους φωτισµούς, προσφέροντας όλη του την εργασία δωρεάν λόγω της οικονοµικής κατάστασης. Ενώ, για τον ίδιο λόγο, τα κοστούµια και τα σκηνικά της παράστασης θα προέρχονται απ’ το πλούσιο, άλλωστε, βεστιάριο και τις αποθήκες του «Θεσσαλικού» – ο Κώστας Τσιάνος, παλιά καραβάνα, ξέρει, ως καλός καπετάνιος, να τα βγάζει πέρα στις µεγάλες φουρτούνες όπως η παρούσα που πλήττει τη χώρα αλλά και ειδικότερα τα ∆ΗΠΕΘΕ… Ηταν, κατά τη γνώµη µου, η ουσιαστικότερη πολιτική παρέµβαση που ’κανε το ελληνικό θέατρο στις µέρες µας – όχι τόσο οµαδική αλλά, ίσως, πιο αποτελεσµατική από κάποιες συγκεντρώσεις διαµαρτυρίας…: η παράσταση µε τον – στεγνό, οµολογώ, τίτλο – «Πόλη - κράτος» του Γιάννη Λεοντάρη (φωτογραφία κάτω) και του θιάσου «Κανιγκούντα». Που δεν επαναπαύονται και ερευνούν διαρκώς. Γιατί είπε τα πρόσωπα και τα πράγµατα µε τ’ όνοµά τους – ευθέως.

Ανοµοιογενή υλικά – απ’ τη Μύρτιδα, το κοριτσάκι της αρχαίας Αθήνας, που το πρόσωπό του ανάπλασαν οι αρχαιολόγοι, και τον «Εθνάρχη» Καραµανλή της αντιπαροχής έως τις µίζες της Ζίµενς – που, πιστεύω, αν και στην αρχή µού φάνηκαν πλίνθοι, κέραµοι, ότι η οµάδα κατάφερε τελικά να τα συνθέσει και να χτυπήσει ευθύβολα το στόχο της – την κατάσταση της πολιτικής ζωής του τόπου αυτού – ζυµώθηκαν µε χιούµορ και µε στοιχεία επιθεωρησιακά χωρίς τις ευκολίες και το, συνήθως, επιφανειακό της επιθεώρησης – ουσιαστικά.

Το γεγονός ότι την παράσταση αυτή ενέταξε στις εκδηλώσεις της η Στέγη Γραµµάτων και Τεχνών του Ιδρύµατος Ωνάση αφενός µεγιστοποιεί την τόλµη του εγχειρήµατος, αφετέρου περιποιεί τιµή στην Στέγη που δε δίστασε να είναι συµπαραγωγός.Επιστολή που υπογράφεται απ’ τους κ.κ. Κωστή Καπελώνη και ∆ιαγόρα Χρονόπουλο, αντιπρόεδρο του ∆.Σ. και καλλιτεχνικό διευθυντή του, έστειλε το «Θέατρο Τέχνης» στη διεύθυνση της εφηµερίδας. Απαντώντας σε σχόλιο της στήλης για την κατάσταση στις δυο αίθουσες του Θ.Τ., όπου τα πάντα είναι αφηµένα στα χέρια µαθητών της δραµατικής σχολής του, το οποίο δηµοσιεύτηκε στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 5 Μαΐου.

Σηµειώνεται στην επιστολή ότι «ο συντάκτης του, κακώς πληροφορηµένος, αναφέρει ανακρίβειες» και, µεταξύ άλλων, υπογραµµίζονται: «Είναι γνωστό στο πανελλήνιο ότι, από την ίδρυσή του, στο “Θέατρο Τέχνης” οι µαθητές της σχολής συµµετέχουν στη λειτουργία του θεάτρου, στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους.

Στα δύο θέατρα υπήρχαν, υπάρχουν – και είναι πάντοτε παρόντες – οι κατά νόµον υπεύθυνοι ασφαλείας […]. Για την κινδυνολογική αναφορά περί ελλείψεως υπευθύνου στις παιδικές παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης, βεβαιώνουµε τον συντάκτη σας ότι, καθ’ ΟΛΗ ΤΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟ∆Ο, ήσαν παρόντες σε ΚΑΘΕ παράσταση και σ’ ΟΛΗ ΤΗ ∆ΙΑΡΚΕΙΑ της ο σκηνοθέτης της παράστασης µαζί µε τον υπεύθυνο ασφαλείας, που είναι από το 1985 στο ίδιο πόστο. Οσο για την επισκευή των καθισµάτων της Φρυνίχου, ο συντάκτης σας µάλλον αναφέρεται σε παρελθόντα χρόνο, αφού τα καθίσµατα έχουν ήδη αντικατασταθεί και µάλιστα χωρίς χορηγό. Μέχρι δε την έναρξη της επόµενης περιόδου, θα αντικατασταθούν και τα καθίσµατα στο Υπόγειο».

Μα ο συντάκτης έχει διαµορφώσει προ πολλού γνώµη προσωπική επί του θέµατος, όχι από πληροφορίες. Παρακολουθώντας όλες τις παραστάσεις του «Θεάτρου Τέχνης» τα τελευταία σαράντα χρόνια – ειδικά φέτος είδε εφτά στα δυο θέατρα.

Γνωρίζω, λοιπόν, όπως και το πανελλήνιο, πως οι µαθητές της σχολής, απ’ το ’71, τουλάχιστον, που πηγαίνω στο Θ.Τ. και για πάνω από τριάντα χρόνια, στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους, χρησιµοποιούνταν για τις αλλαγές σκηνικών κι όχι ως ταξιθέτες, για την πώληση προγραµµάτων ή ως υπεύθυνοι εισόδου. Γνωρίζω, επίσης, ότι ο σκηνοθέτης της παράστασης της Παιδικής Σκηνής ήταν παρών σ’ όλες τις παραστάσεις. Λογικό, εφόσον έπαιζε κιόλας. Μόνο που βρισκόταν επί σκηνής... Για τα εξαθλιωµένα καθίσµατα στην Φρυνίχου, που µε χαρά πληροφορήθηκα πως αντικαταστάθηκαν, παραλείπεται να αναφερθεί πως αυτό έγινε εντελώς πρόσφατα και σίγουρα µετά τις 10 Απριλίου οπότε πήγα εκεί για τελευταία φορά.

Οσο για τους απόντες ιθύνοντες του Θεάτρου, σίγουρα δεν µιλούσα για «υπεύθυνους ασφαλείας» στους οποίους µπορούν να χρίονται οι µαθητές ή ο ηλεκτρολόγος του θεάτρου. Και ο νοών νοείτω… Ο Νίκος Αλεξίου (φωτογραφία), που τώρα παίζει στο «Τόπος Αλλού» το µονόλογο «Κόλχαας» που ο ίδιος δηµιούργησε – µετάφραση, δραµατουργική επεξεργασία, σκηνοθεσία – απ’ το αφήγηµα του Χάινριχ φον Κλάιστ, θα ’ναι τον επόµενο χειµώνα ο Κουρτ στο καινούργιο ανέβασµα του «Χορού του θανάτου» του Στρίντµπεργκ που θα γίνει στο θέατρο «Αλµα». Πλάι στον Γιώργο Μιχαλακόπουλο - Λοχαγό και στην Κατερίνα Μαραγκού - Αλίς και µε σκηνοθέτρια την Ιωάννα Μιχαλακοπούλου.

Ενας άνθρωπος ταπεινός. Ο Μεγάλος Ταπεινός. Ενας άνθρωπος που σχεδόν ντρεπόταν που είναι ο Βέγγος: αυτό θα κρατήσω απ’ τον Θανάση Βέγγο (φωτογραφία) τώρα που καταλάγιασαν οι ποταµοί λέξεων που γράφτηκαν γι’ αυτόν. Θα κρατήσω κι εκείνο το απίθανο κύµα αγάπης που ένιωσα – το έζησα – να ξεχύνεται πάνω του, στην Επίδαυρο, το ’95, όταν έπαιξε µε το «Ανοιχτό Θέατρο», σκηνοθετηµένος απ’ τον Γιώργο Μιχαηλίδη, τον Τρυγαίο στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη.
Προ 50ετίας

Απέτυχε παταγωδώς η απόπειρα της Γενικής ∆ιευθύνσεως του Εθνικού Θεάτρου να µαταιώση τις διεθνώς αναµενόµενες παραστάσεις της Λυρικής Σκηνής, µε την Μαρία Κάλας, στην Επίδαυρο. Η προσπάθεια είχεν, όντως, οργανωθή σατανικά και εξεδηλώθη αιφνιδιαστικά, την τελευταία στιγµή για να µην µπορέση να αντιµετωπισθή. Εν τούτοις, ενετοπίσθη εγκαίρως και µέσα σε ατµόσφαιρα γενικής κατακραυγής, απέτυχε τελικά. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο Γενικός ∆ιευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ηναγκάσθη τελικά να δώση και επισήµως άδεια στον Αλέξη Μινωτή να σκηνοθετήση τις παραστάσεις της Κάλας.

19 Μαΐου 1961.
Πλούσια σε απολογισµό έληξε χθες η χειµερινή περίοδος 1960 - 61. Συνολικά ανεβάσθηκαν σαραντατρία έργα πρόζας, εκ των οποίων τα πέντε µονόπρακτα και τα τριανταοκτώ έργα πλήρους προγράµµατος. Από αυτά όµως, µόνο τα εικοσιεννέα έβλεπαν για πρώτη φορά το φως της ελληνικής σκηνής – εικοσιένα ξένα και οκτώ ελληνικά.

22 Μαΐου 1961.
Πληροφορούµεθα ότι ο γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος Σωκρ. Καραντινός, ο οποίος από την περασµένη Παρασκευή βρίσκεται στην Αθήνα, ήλθε σε συνεννοήσεις µε τον Πέλο Κατσέλη (φωτογραφία), στον οποίο ανέθεσε να σκηνοθετήση το 2ο έργο της χειµερινής περιόδου του Κ.Θ.Β.Ε., που θα είναι ο «Παπαφλέσσας» του Σπύρου Μελά.

24 Μαΐου 1961.