Οι Βλάχοι έγραψαν ιστορία

Το ενδιαφέρον των φίλων του πολιτισμού προσέλκυσε η έκθεση φωτογραφικών τεκμηρίων που παρουσιάστηκαν στον Πολυχώρο Τέχνης του Ωδείου Φουντούλη, αναδεικνύοντας με λόγο και εικόνα, στιγμιότυπα «Από την ζωή των Βλάχων στα 1900». Η έκθεση φωτογραφιών εποχής την οποία οργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων με την συνδιοργάνωση του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Βόλου, του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Επαρχίας Αλμυρού και του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βλάχων Σέσκλου η «Φρασάρη», με χορηγό επικοινωνίας την εφημερίδα «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», δίνει σαφή στοιχεία γύρω από την ζωή, τα ήθη και έθιμα των Βλάχων, καθώς και την κουλτούρα τους, που διατηρείται αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου. Η συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό της περιοχής, από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων σε συνεργασία με το Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου.
Όπως επισημαίνει μάλιστα ο Ιωάννης Αβέρωφ, πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος «Εγνατία Ηπείρου»: «το Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου αντιμετωπίζει, προβάλλει και αναδεικνύει τη βλάχικη πολιτισμική κληρονομιά ως συστατικό στοιχείο του τόπου μας. Θεωρεί ότι οι καιροί είναι ώριμοι για τη συστηματική έρευνα, μελέτη και παρουσίαση τόσο της ιστορικής όσο και της σύγχρονης συνείδησης και πραγματικότητας της λατινόφωνης Ρωμιοσύνης. Επιθυμία του Ιδρύματος είναι να κάνει κατανοητά στο ευρύτερο κοινό τα συνακόλουθα θεωρητικά και μη ζητήματα. Ξεκινά λοιπόν την προσπάθειά του με την παρουσίαση των πολλαπλών βλάχικων ταυτοτήτων (τοπικών, οικονομικών, κοινωνικών, δημογραφικών, πολιτισμικών κ.ά.), όπως τις αποτύπωσε ο φωτογραφικός φακός στις αρχές του 20ού αιώνα». Η συγκεκριμένη παρουσίαση συμβάλλει στην ερμηνεία και την κατανόηση της σύγχρονης ταυτότητας των Βλάχων της Ελλάδας και στόχος των διοργανωτών είναι η κατανόηση της μεγάλης προσφοράς τους στο πέρασμα του χρόνου.

Στη διάρκεια της προαναφερθείσας έκθεσης πραγματοποιούνται παράλληλες εκδηλώσεις και συγκεκριμένα την Παρασκευή 18 Μαρτίου στις 19.00 θα παρουσιαστεί «Η Μεγάλη Βλαχία και η βυζαντινή κοινοπολιτεία (13ος-14ος αιώνας), από τον Αστέριο Κουκούδη, συγγραφέα - ερευνητή, προσκεκλημένο από τον Σύλλογο Βλάχων Σέσκλου. Ο κ. Κουκούδης αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «η επιτόπια έρευνα και οι προσωπικές μαρτυρίες στάθηκαν το πλέον ενδιαφέρον μέρος της όλης έρευνας. Η συλλογική μνήμη των απλών ανθρώπων αποτέλεσε τη μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς μέσα από τις δεκάδες συνεντεύξεις επιβεβαιώθηκαν πολλές βιβλιογραφικές και αρχειακές αναφορές και ερμηνεύτηκαν τα στοιχεία που σχηματίζουν τη νεότερη ιστορία των Βλάχων. Επιπλέον, μετέφεραν άγνωστες πτυχές της τοπικής ιστορίας των οικισμών και των πληθυσμιακών ομάδων. Οι τυχαίες και οι προγραμματισμένες συναντήσεις και συνεντεύξεις με δεκάδες γυναίκες και άνδρες στα μικρά καφενεία των χωριών και των επαρχιακών πόλεων ή στα φιλόξενα σπίτια τους και τους χώρους εργασίας τους υπήρξαν η μεγαλύτερη απόλαυση κατά τη διάρκεια της έρευνας».

Πανηγύρι στο Συρράκο 2004Διακεκριμένες προσωπικότητες
Το σημαντικό κεφάλαιο των «Βλάχων ευεργετών» ανέλυσε, εξάλλου, ο
Δημήτρης Τσούτσας, πρόεδρος του Λαογραφικού Συλλόγου Βλάχων Επαρχίας Αλμυρού και αντιδήμαρχος Αλμυρού, ο οποίος μίλησε στο πλαίσιο της παράλληλης εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε προχθές στον χώρο της έκθεσης. Οι δωρεές των Βλάχων ευεργετών είναι μεγάλες και σημαντικές. Ενδεικτικά καταγράφονται οι μεγάλες δωρεές του Γεωργίου Αβέρωφ, που περιλαμβάνουν το Γυμνάσιο Μετσόβου, το Παναθηναϊκό στάδιο Αθηνών, η Γεωργική Σχολή Λάρισας, η Σχολή (Γυμνάσιο) Αλεξάνδρειας, η Αβερώφειος Σχολή Ευελπίδων Αθηνών, οι Φυλακές Αβέρωφ, το Ωδείο Αθηνών και το Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ».
Επίσης το Αρσάκειο - Ελληνικό Εκπαιδευτήριο θηλέων ανεγέρθηκε με δωρεά από τον Απόστολο Αρσάκη, ενώ η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, ιδρύθηκε από τον Γεώργιο Σταύρου. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών είναι έργο των Μετσοβιτών Γεωργίου Αβέρωφ, Νικολάου Στουρνάρα και Μιχαήλ Τοσίτσα (1878).
Το Ζάππειο Μέγαρο Αθηνών κτίστηκε από τον Κωνσταντίνο Ζάππα, ο οποίος ήταν εκτελεστής του κληροδοτήματος του Ευαγγέλου Ζάππα, σε σχέδια Ευαγγέλου Ζάππα. Η Ακαδημία Αθηνών κτίστηκε με δαπάνες αποκλειστικά του Σίμωνα Σίνα, όπως άλλωστε και ο Μητροπολιτικός Ναός Αθηνών, που κτίστηκε με δαπάνες του μεγάλου ευεργέτη Γ. Σίνα. Το Τοσίτσειο Παρθεναγωγείο Αθηνών, ιδρύθηκε από το Μιχαήλ Τοσίτσα και παράλληλα με δαπάνες του ιδίου ανεγέρθηκε και η Φοιτητική Εστία Μιχαήλ Τοσίτσα.
Η λίστα των μεγάλων ευεργετών του έθνους είναι μακροσκελής και περιλαμβάνει μια σειρά λαμπρών ονομάτων, που είναι όλοι Βλάχοι. Άξια καταγραφής είναι η διαπίστωση του (Βλάχου) δημοσιογράφου Νικόλαου Μέρτζου, ότι «Βλάχοι όλοι περίπου οι Μεγάλοι Εθνικοί ευεργέτες πλην του Συγγρού». Η φιλοπατρία τους ήταν πολύ μεγάλη. Στους δωρητές του Πανεπιστημίου Αθηνών αναφέρεται και το όνομα ενός πάμφτωχου Μετσοβίτη ονόματι Όκας, ο οποίος βρέθηκε νεκρός από το κρύο ένα χειμωνιάτικο βράδυ, και στο χέρι του κράταγε το πουγκί του, που περιείχε το μοναδικό του τάλιρο και ένα σημείωμα που έγραφε: «για τον έρανο του Πανεπιστημίου». Το τάλιρο αυτό όμως, μαζί με τις είκοσι οκτώ δραχμές ενός άλλου πολύ φτωχού Μετσοβίτη ονόματι Φαφαλά, συγκίνησαν και ευαισθητοποίησαν τόσο πολύ την Αθηναϊκή κοινωνία, ώστε να πολλαπλασιαστούν οι δωρεές και να πετύχει ο έρανος για αυτόν τον ιερό σκοπό.
Άξια αναφοράς είναι επίσης η περίπτωση του Ι. Μπάγκα από την Κορυτσά, ο οποίος με πολλές στερήσεις έγινε πλούσιος στην Ρουμανία και σε μεγάλη ηλικία αποφάσισε να μείνει στην Αθήνα. Αφού δώρισε όλη την περιουσία του στο ελληνικό κράτος, κράτησε για τον εαυτό του 500 δρχ. τον μήνα, τις οποίες και μοιράζονταν με αγωνιστές αγνοημένους από το επίσημο κράτος. Οι λαμπρές προσωπικότητες και τα έργα των μεγάλων ευεργετών, αναδεικνύουν τις βαθιές κοινωνικές καταβολές των Βλάχων, οι οποίοι έχουν προσφέρει πολλά σε όλα τα πεδία.
ΣυρράκοΤαχυδρόμος