Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011

Σαν σήμερα έφυγε ο Οδυσσέας Ελύτης

Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλλη του Παναγιώτη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, γνωστός για τα ποιητικά του έργα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. 
Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών εργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

 

Μελοποιημένα έργα / ποιήματα του Ελύτη

Σημαντικός αριθμός ποιημάτων του Οδυσσέα Ελύτη έχει μελοποιηθεί και τραγουδηθεί από πολλούς καλλιτέχνες[14]. Μερικά έργα αναφέρονται παρακάτω:
  • «Άξιον Εστί», Μίκης Θεοδωράκης
    • Της δικαιοσύνης Ήλιε νοητέ
    • Ένα το χελιδόνι
  • Μικρές Κυκλάδες
    • Του μικρού Βοριά, Μίκης Θεοδωράκης[15]
    • Η Μάγια, Μίκης Θεοδωράκης[15]
  • Τα Ρω του Έρωτα
    • Το θαλασσινό τριφύλλι, Λίνος Κόκκοτος[15]
  • Η πεντάμορφη στον κήπο, Γιώργος Κουρουπός[16]
  • Η νεροσταγόνα, Θόδωρος Αντωνίου[16]
  • Με την πρώτη σταγόνα της βροχής, Μάνος Χατζιδάκις[16]
  • Ο Ήλιος ο ηλιάτορας, Δημήτρης Λάγιος[17]
  • «Προσανατολισμοί», Ηλίας Ανδριόπουλος - Οδυσσέας Ελύτης, δίσκος (1984)[18 


           Το Μονόγραμμα Του Έρωτα

  • Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν, μ' ακούς?
    Δεν έχουν εξημερωθεί τα τέρατα, μ' ακούς?
    Το χαμένο μου αίμα και το μυτερό, μ' ακούς? μαχαίρι!
    Σαν κριάρι που τρέχει μες στους ουρανούς
    Και των άστρων τους κλώνους τσακίζει, μ' ακούς? Είμ' εγώ, μ' ακούς?
    Σ' αγαπώ, μ'ακούς?
    Σε κρατώ και σε πάω και σου φορώ το λευκό νυφικό της Οφηλίας, μ' ακούς?
    Που μ' αφήνεις, που πας και ποιος, μ' ακούς? σου κρατεί το χέρι πάνω απ' τους κατακλυσμούς ?
    Οι πελώριες λιάνες και των ηφαιστείων οι λάβες,θα 'ρθει μέρα, μ' ακούς? να μας θάψουν,
    κι οι χιλιάδες ύστερα χρόνοι.
    Λαμπερά θα μας κάνουν πετρώματα, μ' ακούς?
    Να γυαλίσει επάνω τους η απονιά, μ' ακούς? των ανθρώπων.
    Και χιλιάδες κομμάτια να μας ρίξει.
    Στα νερά ένα ένα, μ' ακούς? τα πικρά μου βότσαλα μετρώ, μ' ακούς?
    κι είναι ο χρόνος μια μεγάλη εκκλησία, μ' ακούς?
    Όπου κάποτε οι φιγούρες των Αγίων βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ' ακούς?
    Οι καμπάνες ανοίγουν αψηλά, μ' ακούς?
    Ένα πέρασμα βαθύ να περάσω
    Περιμένουν οι άγγελοι με κεριά και νεκρώσιμους ψαλμούς.
    Πουθενά δεν πάω, μ' ακούς? Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ' ακούς?
    Το λουλούδι αυτό της καταιγίδας και, μ' ακούς? της αγάπης
    μια για πάντα το κόψαμε και δε γίνεται ν' ανθίσει αλλιώς, μ' ακούς?
    Σ' άλλη γη, σ' άλλο αστέρι, μ' ακούς? δεν υπάρχει το χώμα,
    δεν υπάρχει ο αέρας που αγγίξαμε, ο ίδιος, μ' ακούς?
    Και κανείς κηπουρός δεν ευτύχησε σ' άλλους καιρούς από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ' ακούς? να τινάξει λουλούδι,
    μόνο εμείς, μ' ακούς?
    Μες στη μέση της θάλασσας από μόνο το θέλημα της αγάπης, μ' ακούς? ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ' ακούς?
    Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς.
    Άκου, άκου ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει –ακούς?
    Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει –ακούς?
    Είμ' εγώ που φωνάζω κι είμ' εγώ που κλαίω, μ' ακούς?
    Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, μ' ακούς?

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου