Συνέντευξη με τον Μπάμπη Στόκα στα Παντειακά Νέα (Η εφημερίδα των φοιτητών του Παντείου Πανεπιστημίου)

Πριν ακόμη τον συναντήσω, πριν προφτάσουμε να αρθρώσουμε τις πρώτες μας λέξεις ο νους  έτρεχε σε όλες εκείνες τις στιγμές της άμοιρής μου εφηβείας. Στις κλειστές μου μέρες και στα βράδια που μου κρατούσε συντροφιά η δική του ζέστα. Μια συνουσία μυστική,  αντίο αγάπη διχασμένη, ανόητες αγάπες, πούλα με και πόσα ακόμα τραγούδια να μου μιλούν για τότε. Ένας εραστής της τέχνης που μου γνέφει από μακριά σε κάθε του συναυλία και ερμηνεύει με τα μάτια ερμητικά κλειστά. Αυτός ήταν για εμένα ο Μπάμπης  Στόκας πριν τον συναντήσω. Ίδιος παρέμεινε και αφού τον συνάντησα. Ένας τύπος απροκάλυπτα αυθεντικός και αναπάντεχα αληθινός….

Μιλάμε πλέον για μια πορεία 20 χρόνων. Πόσο εύκολη και πόσο δύσκολη ήταν για εσάς αυτή η επιβίωση;
20 χρόνια, κοντά! Κοίταξε, τίποτα που είναι άξιο να κρατηθεί στο χρόνο, δεν είναι και εύκολο. Αυτό όμως είναι ταυτόχρονα και η ομορφιά του. Περάσαμε δύσκολα χρόνια στην αρχή, ο κόσμος όμως μας αγάπησε και έπειτα ήρθε μια επιτυχία που δε τη περιμέναμε. Κάποια στιγμή αυτή η μπάντα έφτασε στο τέλος της και εμείς συνεχίσαμε ο καθένας μόνος το δρόμο του. Ήταν δύσκολο και εύκολο μαζί.
Το στοιχείο που σας κράτησε «ζωντανό» όλα αυτά τα χρόνια θα λέγατε πως είναι…
Πραγματικά δε ξέρω. Σημασία έχει ότι πάντα αυτό που έκανα, το έκανα με αγάπη χωρίς να κοροϊδεύω κανέναν και το έκανα περισσότερο για εμένα. Δηλαδή εμένα γέμιζε. Μέσα από αυτό βέβαια γέμιζε και ο κόσμος αλλά όταν είσαι πάνω στη σκηνή ουσιαστικά αυτό που κοιτάς είναι να είσαι εσύ καλά. Γιατί το τραγούδι είναι ένας τρόπος για να πεις πράγματα που δε μπορείς να πεις και για να παίξεις τον αληθινό σου εαυτό.
Λειτουργήσατε επομένως ενστικτωδώς, εμπιστευτήκατε τον Μπάμπη…
Περισσότερο ενστικτωδώς, ναι…Τον Μπάμπη δε του είχα καμία εμπιστοσύνη για να σου πω την αλήθεια. Ήταν ένας περίεργος τύπος. Πιο πιτσιρικάς ήταν αρκετά τρελός και μυστήριο παιδί. Δε του είχα καμία εμπιστοσύνη, αλλά είχα εμπιστοσύνη στον Μπάμπη που δεν ήξερα και μάθαινα. Έδωσα αέρα δηλαδή στον τύπο που δεν ήξερα. Τον άλλον τον ήξερα ήταν οκ.
Γλυκές ή πικρές οι τότε αναμνήσεις;
Εντάξει, το πικρό και το γλυκό είναι και λίγο σχετικά. Αν δεν υπήρχε το γλυκό, δε θα υπήρχε και το πικρό και το αντίθετο. Αυτά είναι όλα για να βιώσεις τη ζωή σου όσο πιο δυνατά και πραγματικά και καλά μπορείς. Χρειάζονται και τα δυο ξέρεις, αλλά αν ήταν όλη μας η ζωή ζάχαρη και ήταν όλα καλά και ωραία, δε νομίζω να το ευχαριστιόμασταν. Πρέπει πρώτα να περάσουμε από τα δύσκολα, να καταλάβουμε ποιοί είναι οι  γύρω μας. Όπως έλεγε και ο Οscar Wilde μέσα από τη θλίψη βγαίνει η ομορφιά και όπως έλεγαν και οι πρόγονοί μας ακόμη πιο παλιά αυτό είναι η τέχνη ουσιαστικά: το να μπορέσεις μέσα στη θλίψη σου να βγάλεις ένα φώς και να βγεις από μέσα μόνος σου.
Είναι για εμάς η τέχνη, για εμάς και τη ψυχή μας…
Ακριβώς.
Βιώνοντας έντονα τα προβλήματα μιας ομάδας (τα όποια προβλήματα) θεωρείτε τελικά πώς είναι καλύτερη η μοναξιά;
Η ομάδα έχει και τα υπέρ έχει και τα κατά της. Στην ομάδα είσαι πιο φυλαγμένος. Τα λάθη δεν είναι μόνο δικά σου. Εκεί είσαι πιο καλυμμένος γιατί βρίσκεσαι σε μια παρέα και αγωνιζόσαστε όλοι για τον ίδιο σκοπό. Έχει και τα κατά που πολλές φορές δε θέλεις να κάνεις κάτι εσύ, θέλει όμως ο άλλος. Βέβαια μέσα από την ομάδα μαθαίνεις να επικοινωνείς με άλλους ανθρώπους και να κατασταλάζεις τα εγώ σου και να μπορείς να γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος.

Στη φάση που βρίσκεστε τώρα τι ισχύει;
Στη φάση που είμαι εγώ τώρα, μου αρέσει που είμαι μόνος  γιατί κάνω πράγματα που δε θα μπορούσα να κάνω με την ομάδα. Δηλαδή τραγουδάω ποιητές και συνθέτες που θέλω να τραγουδήσω και κάνω και διάφορα άλλα πράγματα μαζί με φίλους που ίσως να μη μπορούσα. ‘Έχω το χρόνο μου  εγώ να αποφασίζω και να λέω θα δουλέψω 3 μήνες ή δε θα δουλέψω.
Σκεφτήκατε ποτέ να τα παρατήσετε;
Αμέ, άπειρες φορές. Δε τα παράτησα στο τέλος, αλλά το σκέφτηκα.
Τι θα κάνατε σε αυτή τη περίπτωση;
Όταν τελείωσαν οι Πυξ Λαξ σκέφτηκα να τα παρατήσω γιατί όλα ήταν δύσκολα γύρω μου. Ξαφνικά δεν ήσουν το επίκεντρο. Ήταν κάτι το οποίο εμένα μου έμαθε πάρα πολλά. Δύσκολη βέβαια περίοδος με τις δισκογραφικές εταιρείες, τους παραγωγούς, τις μπάντες, με όλα αυτά. Είπα: δε βαριέσαι, δε πάω σπίτι μου;  Αλλά τελικά πώς να το κάνεις; Για κάποια πράγματα είσαι γεννημένος να τα κάνεις. Δε ξέρω αν είναι μεγαλεπήβολο αυτό που λέω, αλλά θεωρώ πως ήμουν γεννημένος για αυτό το πράγμα. Σκέφτηκα να κάνω άλλα πράγματα, αλλά δε με γεμίζουν. Mε γεμίζει πάρα πολύ αυτή η επαφή με τον κόσμο. Και η μουσική.
Η ζωή κύκλους κάνει, ποτέ δε ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει. Τι έχετε να πείτε σε όλον αυτό τον κόσμο που ζητά επίμονα τους Πυξ Λαξ και πάλι μαζί;
Το 2004 νιώσαμε ότι πρέπει να σταματήσει αυτή η μπάντα για τους δικούς μας λόγους. Βλέπαμε κάποια πράγματα και το κάναμε για να προφυλάξουμε αυτό το όνομα της μπάντας. Όχι ότι η μπάντα δεν άντεχε άλλα 3,4,5 χρόνια. Τώρα, κάποια στιγμή μπορεί να ξαναβρεθούν οι Πυξ Λαξ να κάνουν κανένα δίσκο. Δεν είναι επί του παρόντος όμως. Φίλοι είμαστε. Συγγενείς πια. Μπορεί να γίνει.
Άμεσα;
Σύντομα όχι.
Ερχόμενοι στο σήμερα, σας βρίσκουμε στο Κέντρο Αθηνών στο πλευρό του Δ. Μητροπάνου  Μ. Λιδάκη. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Με τον Δημήτρη και τον Μανώλη ήθελα πάντα να κάνω μια συνεργασία. Φέτος ήταν η αφορμή και χάρηκα πολύ που ήταν και οι δυο μαζί. Είναι από τους λίγους ανθρώπους που θα ήθελα πια να συνεργαστώ.
Έχετε άλλωστε συνεργαστεί με πολύ μεγάλα ονόματα…
Ακριβώς. Είναι κάποιοι ακόμα, αλλά δεν είναι πολλοί. Οπότε το φετινό ήταν ευκαιρία για εμένα.
Σας έχουμε συνηθίσει όμως σε μικρές μουσικές σκηνές. Απλά και οικογενειακά…
Δεν είναι εύκολο αυτό. Σίγουρα, έχεις δίκιο. Δεν είμαι μαθημένος εγώ σε αυτά τα μαγαζιά, ούτε περνάω και τόσο καλά. Είναι μια άσκηση και αυτή για εμένα. Δεν είναι ο χώρος μου. Δε μου αρέσουν τα τεράστια μαγαζιά. Δε μου αρέσει το να αντιμετωπίζεις το λαϊκό τραγούδι μόνο με το λουλούδι. Έτσι και αλλιώς εγώ δε δέχομαι λουλούδια. Όχι γιατί είμαι κάποιος, αλλά επειδή δε γουστάρω. Και αυτό είναι το μόνο μου αίτημα. Δε θέλω και δε μου αρέσει. Διαφωνώ με αυτόν τον τρόπο διασκέδασης για αυτό και δεν έχω βγάλει κανένα λαϊκό τραγούδι να πω στο πρόγραμμα. Έχω κάνει ένα άλλο πρόγραμμα πιο ουδέτερο για να προφυλάξω αυτό ακριβώς.
Πρόγραμμα λίγο πιο κοντά στον Μπάμπη;
Ναι, λίγο πιο αδιάφορο για τον κόσμο. Πιο αποστασιοποιημένο έτσι ώστε να μη μπορεί να μερακλωθεί και να βγάλει το άχτι του. Αυτό σε μια μουσική σκηνή θα με ενδιέφερε. Εδώ είναι άτοπο.
Αυτή είναι και η απάντησή σας σε όσους απορούν με την επιλογή λαϊκών τραγουδιών στον καινούργιο σας δίσκο και την ταυτόχρονη αποχή τους από τις εμφανίσεις σας στο Κέντρο Αθηνών;
Ακριβώς για αυτό δε το έκανα. Διότι δοκίμασα τη πρώτη μέρα να το κάνω και ήταν μια φριχτή εμπειρία για εμένα. Ένα πράγμα που εγώ δε το έχω ξαναζήσει και δε μ’ αρέσει. Εικαστικά και αισθητικά για κανέναν άλλο λόγο. Για αυτό δεν ερμηνεύω εδώ τα λαϊκά μου. Στις συναυλίες όμως που κάνω τώρα το χειμώνα στην επαρχία αυτή είναι η πρώτη μου επιλογή.
Είναι τόλμημα για τρείς διαφορετικούς καλλιτέχνες να συνενώσουν τις μουσικές τους;
Δεν είναι τόλμημα. Είναι το ζητούμενο. Σημασία έχει κατά πόσο θα τολμήσεις. Σίγουρα θα μπορούσαμε να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί διαφορετικά.
Οι αντιδράσεις του κόσμου μέχρι στιγμής;
Πολύ καλές. Εντάξει, ο κόσμος έρχεται καλοπροαίρετα έτσι και αλλιώς.
«Τραγουδήστε μη ντρέπεστε», χωρίς ντροπή δυο λόγια για τη καινούργια σας δουλειά…
Αυτό είναι ουσιαστικά ένα πρόγραμμα που έκανα για εμένα αυστηρά. Ήμουν σπίτι μου και αποφάσισα να παίξω αυτά που παίζω με τους φίλους μου και να τα δει και ο κόσμος. Να δει ο κόσμος ότι γουστάρω να παίξω και Καλδάρα. Γιατί τον αγαπάω και τον Μάνο Λοϊζο και όλους αυτούς και για αυτό το έκανα. Ο κόσμος το αγάπησε πάρα πολύ. Έγινε κάτι που εγώ δε το περίμενα γιατί ήταν κάτι τελείως πλάκα. Έλεγα στο κόσμο γιατί τους έβλεπα λίγο ντροπαλούς: Εντάξει, τραγουδήστε μα ντρέπεστε. Δεν είναι τίποτα. Μου άρεσε πάρα πολύ αυτή η αύρα που βγήκε και το συναίσθημα. Το ότι ο κόσμος έφευγε ξεφορτωμένος. Τον έβλεπα χαμογελαστό να βγαίνει για αυτό και το έκανα δίσκο. Δεν είναι κανένας δίσκος πρόταση. Είναι ένας δίσκος, μια βραδιά στο zoom.
Πάντως ο δίσκος δίχασε κοινό και κριτική. Όσα ακούστηκαν για «φορεμένες» εκτελέσεις και για μια προσπάθεια «κάτω του μετρίου»…
Αυτή είναι η μαλακία του κάθε κριτικού που εγώ προσωπικά τον έχω χεσμένο. Δηλαδή πραγματικά σου μιλάω. Μα δεν είναι πρόταση αυτός ο δίσκος, είναι ένα βράδυ. Έτσι γούσταρα να κάνω, έτσι έκανα. Τώρα από εκεί και πέρα το να το πάρει κάποιος στο σπίτι του ή να μη το πάρει αυτό είναι δικό του θέμα. Το να βάλω εγώ δίπλα στο «Μη Γυρίσεις» το «Τα Πήρες Όλα Και Έφυγες» είναι πάλι δικό μου θέμα. Έχω μεγαλώσει πια για να κάθομαι να ασχολούμαι με τον κάθε βλαμμένο. Γιατί αυτή είναι βολεμένη αντιμετώπιση. Άκουσε το δίσκο, πάρε το συναίσθημα της βραδιάς και αυτό είναι. Δεν είναι τίποτα παραπάνω. Δηλαδή όσοι είχαν μακριά μαλλιά και σκουλαρίκια πρέπει να πιάσουν τις κιθάρες και να χοροπηδάνε σαν τα κατσίκια; Εντάξει, οκ! Το αγαπάω αυτό το τραγούδι. Είναι ένα κομμάτι της ζωής μου. Αλλά τι να κάνουμε; Αγαπάμε και τον Τσιτσάνη.
Επομένως τέχνη για τη τέρψη…
Ακριβώς. Δεν έχω να δώσω λογαριασμό στον καθένα. Ούτε να περιμένω τον κάθε χ μουσικοκριτικό που λέει μια άποψη χωρίς να έχει ακούσει κάτι και χωρίς να το έχει ζήσει. Ποτέ δεν έδινα βάση σε αυτούς. Δίνω βάση σε άνθρωπο που πραγματικά φαίνεται ότι έχει ακούσει το δίσκο πάρα πολύ και γράφει την άποψή του. Αυτόν θα τον ακούσω και ας λέει άσχημα πράγματα για εμένα. Αλλά αυτό το στυλάκι, το πεπατημένο  με τις ξαναμασημένες εκτελέσεις…ε, τι να κάνουμε ρε φίλε; Εμάς αυτό το τραγούδι μας αρέσει. Συγγνώμη κι όλας. Άλλη φορά που θα σε ρωτήσω να μου δώσεις το δικό σου πρόγραμμα, να το βγάλω, να είσαι και ευχαριστημένος. Είναι λίγο γελοίο δηλαδή.
Έχετε δηλώσει λαϊκός τραγουδιστής…
Είμαι και λαϊκός τραγουδιστής. Νομίζω ότι περισσότερο είμαι λαϊκός. Μου είναι πάρα πολύ εύκολο να τραγουδάω λαϊκά τραγούδια. Από αυτό έμαθα και μετά έμαθα τα ροκ.
Τα πρώτα σας βιώματα…
Πιτσιρικάς τραγούδαγα Καλδάρα, Διονυσίου, Λοϊζο, Πλέσσα…
Όλοι μιλάνε και για μια κρίση. Την αντιλαμβάνεστε;
Που; Στο τραγούδι ή στη τσέπη;
Και στα δυο…
Το τραγούδι, όταν υπάρχει κρίση στη τσέπη δουλεύει πάντα καλύτερα. Το καλό τραγούδι βγαίνει όταν υπάρχει πρόβλημα στη τσέπη. Σίγουρα υπάρχει πρόβλημα στο κόσμο γύρω μας. Και το βλέπουμε και το ξέρουμε όλοι. Η ουσία για εμένα είναι ότι πρέπει να καταλάβει ο κάθε πολίτης τη δύναμή του. Πόσο δυνατός είναι και τι σημαίνει η αντίδρασή του η καθημερινή και πού δίνει τα λεφτά του και πού όχι.
Θα συμβιβαζόσασταν ποτέ για αυτή τη κρίση; Θα κάνατε εκπτώσεις στην επαγγελματική σας πορεία;
Όχι. Θα άλλαζα δουλειά.
Πάντως βλέπουμε -κυρίως φέτος- συσπειρώσεις καλλιτεχνών στις περισσότερες μουσικές σκηνές…
Αυτό είναι ανασφάλεια. Δε συμφωνώ πάντα με αυτή τη μάζωξη πέντε ατόμων να τραγουδάνε όλοι μαζί. Μόνο όταν υπάρχει λόγος και όταν είναι να βγει κάτι. Όχι από ανάγκη. Δε μ’ αρέσει αυτό.
Αλλά και για έναν φοιτητή που δεν εργάζεται η νυχτερινή ζωή είναι πολύ ακριβή…
Είναι αλήθεια αυτό. Όλα είναι πολύ ακριβά σε αυτή τη χώρα, Αλλά βλέπεις ότι δεν αντιδρά κανείς σε αυτό.
Ποιος φταίει;
Οι ίδιοι, εμείς. Η κυβέρνηση είναι ο καθρέφτης μας. Η κάθε κυβέρνηση αν βλέπει πως εμείς είμαστε μόνο φωνή και όχι έργα τελείωσε, ανεβαίνουν όλα.
Μιλάμε για υλικό/οικονομική κρίση. Από πνευματική πώς τα πάμε;
Όλα αυτά πάνε μαζί. Υπάρχει πλέον απόλυτη μοναξιά στο κόσμο. Οι τηλεοράσεις μας έκαναν να κλειστούμε στα σπίτια μας, να χαλάσουμε τις παρέες μας. Να γίνει το σπίτι μας η φυλακή μας. Νομίζω ότι από εκεί ξεκινάνε όλα, από τις σχέσεις μας. Από τις σχέσεις οι οποίες είναι σχέσεις ανάγκης οι περισσότερες. Όχι βαθιές και συναισθηματικές. Δεν αγωνίζεται ο άλλος για μια γυναίκα σήμερα. Ούτε μια γυναίκα θα κλειστεί σε έναν άντρα γιατί τον αγαπάει. Όλα αυτά που πριν από 40, 50 χρόνια ήταν αυτονόητα, έχουν γραφτεί βιβλία, έχουν γίνει χίλια δυο…Βλέπεις, σήμερα σε εξιτάρει το κακό παιδί και όχι το καλό. Αυτό είναι ένα ζήτημα κοινωνικό. Από εκεί και μετά, ξεκινάνε και τα υπόλοιπα. Το υλικό είναι μετά, αν δεν υπάρχει πρώτα η πνευματικότητα και η παιδεία.
…Η όλη μας, όμορφη κουβέντα διαδραματίζεται στο χώρο του κύριου Στόκα, εκεί όπου ξεκουράζεται λίγο πριν βγει στη σκηνή. Στο σημείο όπου βρισκόμαστε η πόρτα χτυπά και ένας κύριος απευθυνόμενος στον Μπάμπη του υπενθυμίζει πως πρέπει να κουρδίσει τη κιθάρα του. Σε λίγο θα έβγαινε στη σκηνή. Η δικιά μας συνέχεια όμως τώρα πια έχει συντροφιά τη κιθάρα…
Που είναι ο ρόλος των πνευματικών και διανοουμένων;
Ο ρόλος του διανοούμενου ανέκαθεν ήταν να αντιδρά και να λέει την άποψή του. Σήμερα τα πράγματα είναι έλα μωρέ, εντάξει… τι θα γίνει άμα τα πω εγώ; Ο Χατζιδάκις γιατί φώναζε; Φώναζε γιατί έπρεπε να φωνάξει. Ήταν υποχρέωσή του. Eίναι υποχρέωση όλων όσοι ασχολούνται με τις τέχνες και είναι ευυπόληπτοι πολίτες της κοινωνίας να υψώσουν και να πουν: όχι. Τίποτα άλλο. Τουλάχιστον την άποψή τους.

Εν τέλει, η παιδεία μας παρέχεται ή είναι κάτι που μόνοι θα ανακαλύψουμε στα σκοτεινά μονοπάτια της γνώσης;
Η παιδεία πρέπει και οφείλει να μας παρέχεται αλλά είναι και ένα άλλο μεγάλο κομμάτι μέσα σε αυτό που πρέπει να το ψάξεις μόνος σου. Το 50% οφείλει η κοινωνία και στο άλλο 50% είσαι υποχρεωμένος μόνος να την αναζητήσεις. Υποχρέωση του δασκάλου είναι να μάθει από εσένα και να σε κάνει να ανοίξεις τα φτερά σου. Θα το έχετε δει και στο πανεπιστήμιο σας. Γιατί λέτε ότι ένας καθηγητής σας αρέσει περισσότερο από κάποιους άλλους; Τι τον ξεχωρίζει; Ακριβώς αυτό.
Πώς φαντάζεστε τους 20άρηδες αυτής της γενιάς;
Μια χαρά. Οι 20άρηδες είναι μια χαρά αν καταλάβουν ότι τώρα ξεκινάει η ζωή τους και ανοίξουν τα φτερά τους και όπου τους βγάλει. Αν ακούσουν τη καρδιά τους. Είσαι υποχρεωμένος να κάνεις αυτό που αγαπάς.
Οι νέοι σε σχέση με τη μουσική;
Υπάρχουν πιτσιρικάδες αλλού για αλλού και πιτσιρικάδες που ψάχνονται.
Προβάλλονται;
Τι πάει να πει προβάλλονται; Σήμερα αυτοί που προβάλλονται είναι ύποπτοι.
Κάποτε υπήρχαν μονάχα οι δίσκοι και οι περιοδικές συνεντεύξεις. Τώρα πια μιλάμε για ίντερνετ, my space, facebook. Υπέρ ή κατά;
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα. Είχαν πει πως η γνώση δεν είναι για όλους. Ένα από τα βασικά motto. Η γνώση σήμερα πλασάρεται σε όλους και αυτό είναι λίγο τρομακτικό.
Ελεύθερο χρόνο έχετε; Που θα σας βρούμε να συχνάζετε;
Δεν διαφέρω από τους περισσότερους της ηλικίας μου. Πάω τις βόλτες μου, επισκέπτομαι τους φίλους μου, διαβάζω, κάνω τα ταξίδια μου άμα μπορώ, δουλεύω…
Φοβάστε το χρόνο; Όλα όσα έρχονται και χάνονται;
Έχω πάρει απόφαση ότι κάποια στιγμή θα τελειώσω. Δεν τον φοβάμαι, τον σέβομαι. Προσπαθώ να γεμίζω τον χρόνο μου πια με πράγματα ουσιαστικά.
Η Αθήνα μοιάζει με…
Δε θέλω να πω τη λέξη. Νομίζω ότι είναι μια πολύ απρόσωπη πόλη τώρα πια για εμένα.
Η συζήτησή μας συνεχίστηκε για όση ώρα μας το επέτρεπαν οι συνθήκες… Ήταν αυθεντικός….έκανε λόγο για τα ανθρώπινα πάθη και με προέτρεψε να μη πάψω να τα κυνηγάω… Και άλλο δρόμο να είχα πάρει, εδώ θα είχα καταλήξει, μου είπε…είμαι σίγουρη, θέλησα να του απαντήσω μα δε πρόλαβα…με αποχαιρετούσε ήδη από μακριά …

Πηγή:http://panteiakanea.wordpress.com