«Ο συγγραφέας είναι ο φυσικός εχθρός της δικτατορίας», Ισμαήλ Κανταρέ, 1990
«Δικτατορία και αυθεντική λογοτεχνία είναι ασυμβίβαστες», είχε δηλώσει το 1990 ο συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει την Αλβανία. Η διαφυγή του στην Γαλλία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο, έπεσε τότε σαν κεραυνός εν αιθρία, μόλις δυο μήνες πριν από την πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος.
Η διαφυγή του θεωρήθηκε περισσότερο σαν κίνηση εντυπωσιασμού, κυρίως γιατί διετέλεσε στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος και μέλος της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης της Αλβανίας στα χρόνια του Ενβέρ Χότζα με τον οποίο γνωρίζονταν πολύ καλά. Γεννήθηκαν, άλλωστε, στην ίδια πόλη, στο Αργυρόκαστρο. Τον περιγράφει, πριν την επιβολή του καθεστώτος, στο Χρονικό της πέτρινης πόλης.
Η θέση του, στην Λαϊκή Εθνοσυνέλευση, του επέτρεπε να ταξιδεύει στο εξωτερικό, κυρίως στη Ρωσία, σε μία εποχή όπου ελάχιστοι Αλβανοί είχαν αυτό το προνόμιο. Ωστόσο, ο ίδιος δεν παύει να επαναλαμβάνει πως ουδέποτε υπήρξε υποστηρικτής του καθεστώτος στην χώρα του.
Η σύγκρουση με το καθεστώς εκφράστηκε κυρίως μέσω των απαγορεύσεων των έργων του όταν θεωρούνταν «ασύμβατα» με την κυρίαρχη ιδεολογία.
Μεταξύ των έργων του που απαγορεύτηκαν είναι Η Πυραμίδα, όπου ο Κανταρέ μιλάει για το καθεστώς, ενώ περιγράφει την κατασκευή της πυραμίδας του Χέοπος. Οι αναλογίες είναι εμφανείς. Αργότερα, το 1981 δημοσίευσε το μυθιστόρημα Το παλάτι των ονείρων, το οποίο θεωρήθηκε ως μία αλληγορία κατά του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα και επίσης απαγορεύτηκε.
Από το 1987, λίγα χρόνια πριν από την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία, ο Κανταρέ άρχισε να φυγαδεύει τα χειρόγραφά του στην Γαλλία, όπου και άρχισαν να δημοσιεύονται από τις Εκδόσεις Fayard.
Το έργο-βραβεύσεις
Είναι ένας από τους πλέον παραγωγικούς συγγραφείς. Η εργογραφία του ξεπερνά τα 20 πεζογραφήματα, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες. Με το μυθιστόρημά του Ο στρατηγός ενός νεκρού στρατού (1963), καθιερώθηκε ως ένας από τους πλέον ταλαντούχους συγγραφείς της χώρας του. Στο λυκόφως των θεών της στέπας περιγράφει την Ρωσία της εποχής και την ζωή του όταν σπούδαζε εκεί.
Στα μυθιστορήματα του Κανταρέ αναμειγνύεται το πραγματικό με το φανταστικό. Κύρια θεματογραφία του είναι η σύγχρονη αλβανική κοινωνία, το προηγούμενο κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του καθώς και το σκληρό αλβανικό εθιμικό δίκαιο (κανόνας της τιμής), όπως περιγράφεται στο Ποιος έφερε την Ντορουντίν;
Το 2005 τιμήθηκε με το πρώτο Διεθνές Βραβείο Μαν Μπούκερ, ενώ ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Το 2009 τιμήθηκε και με το βραβείο Πρίγκηπας των Αστούριας για τη Λογοτεχνία. Επίσης, του απονεμήθηκε το Βραβείο Balkanika για το έτος 2009, για το έργο του L’entravee.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου