Χορός με τα φαντάσματα του Τσέχοφ

Ο κορυφαίος χορογράφος Γιόζεφ Νατζ μάς είναι αρκετά γνώριμος, χάρη στο Ελληνικό Φεστιβάλ και το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Να θυμηθούμε ότι το 2006 εγκαινίασε την αίθουσα «Πειραιώς 260» του πρώτου με τον «Μικρό Εωθινό ψαλμό» και τον περσινό του «Βόιτσεκ» στο δεύτερο.

Μια ομάδα από 12 περφόρμερ ανεβάζει στη σκηνή του θεάτρου ο Νατζ Τώρα έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα... χειμωνιάτικα. Θα τον φιλοξενήσει η Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών (λεωφόρος Συγγρού 107-109) από τις 6 έως τις 9 Ιανουαρίου. Ο Γιόζεφ Νατζ θα παρουσιάσει το τελευταίο έργο του, «Cherry-Brandy», στο οποιο παντρεύει μαγικά τη τέχνη του χορού με την τέχνη του λόγου. Ο Νατζ, ο οποίος εισήλθε στον κόσμο του χορού από τις εικαστικές τέχνες και το τσίρκο, και έχει μελετήσει επίσης σε βάθος τη μιμική, την υποκριτική, τις πολεμικές τέχνες και τον αυτοσχεδιασμό, εμπνέεται αυτή τη φορά από ένα κείμενο του Αντον Τσέχοφ επικεντρωμένο στο χρόνο, στο παρελθόν και στη μνήμη.
Πρόκειται για το «Κύκνειο άσμα» (1886-87) του Ρώσου δραματουργού με πρωταγωνιστή έναν γερασμένο, κωμικό ηθοποιό, εγκαταλειμμένο μέσα σε ένα ερημωμένο θέατρο. Η προσέγγιση του Νατζ δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη φορτισμένη από μνήμες ατμόσφαιρα του «μαύρου κουτιού», δηλαδή της άδειας θεατρικής σκηνής, όπου κρύβονται φαντάσματα της περασμένης ζωής του.
Οπως και στον «Βόιτσεκ» του Μπίχνερ, έτσι και στο «Cherry-Brandy» ο Νατζ δεν ενδιαφέρεται να μεταφράσει την πλοκή του θεατρικού έργου σε χορογραφία, αλλά να αποδώσει με αποσπασματικό τρόπο το βαθύτερο προβληματισμό που κρύβεται μέσα στο κείμενο.
Ο πολυβραβευμένος χορογράφος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Χορογραφικού Κέντρου της Ορλεάνης, αν και καταπιάνεται συχνά με κείμενα και έργα που ανήκουν παραδοσιακά στο θέατρο, εντάσσει την τέχνη του στο σύγχρονο χορό, που του επιτρέπει να αναμίξει διαφορετικά μέσα και τεχνοτροπίες με σκοπό την ελεύθερη πτήση στο μαγικό κόσμο των εικόνων. Κατά τον Νατζ, «ο χορός δεν έχει όρια, όπως δεν έχει και η σκηνή. Η ιστορία του χορού ήταν σχεδόν λογικό να φτάσει κάποτε σ' αυτό το σημείο, να καταλάβει όλο το χώρο της τέχνης, ακόμα και το λόγο, το βίντεο, το σινεμά, τα αντικείμενα».
Ο ίδιος ομολογεί, επίσης, ότι έχει εφεύρει ένα δικό του πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορεί να αποσαφηνίζει και να θέτει τα ερωτήματά του. «Πολλές από τις εικόνες μου πειραματίζονται με τον κινηματογράφο ή είναι τραβηγμένες στα άκρα. Οσο για τις κινήσεις μου -ακόμα κι αν κάποιος δεν τις θεωρήσει χορό- είναι καθεμιά τους οργανωμένη με το ρολόι. Είναι ο δικός μου τρόπος να αναρωτηθώ πάνω στην κίνηση. Για μένα χορός παράγεται από οποιοδήποτε υλικό δημιουργεί τη δική του γλώσσα».
Το «Cherry-Brandy» χαρακτηρίζεται ως έργο βαθιά πολιτικό. Οι συλλογισμοί του πάνω στην τέχνη και την ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στους συγχρόνους του συγκροτούν έναν στοχασμό του δημιουργού για τον 20ό αιώνα.
Ο Γιόζεφ Νατζ γεννήθηκε στη Βοϊβοντίνα της πρώην Γιουγκοσλαβίας και σημερινής Σερβίας. Ως παιδί ασχολήθηκε με το σχέδιο, την πάλη, το ακορντεόν, το ποδόσφαιρο και το σκάκι επιθυμώντας μια σταδιοδρομία στη ζωγραφική.
Αργότερα σπούδασε στην Ουγγαρία μουσική και ιστορία της τέχνης στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης, καθώς και υποκριτική κινησιολογία και σωματική έκφραση. Το 1980 συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και το 1986 ίδρυσε τη δική του ομάδα, την οποία ονόμασε «Theatre Jel».
Μέχρι σήμερα έχει υπογράψει περίπου τριάντα παραστάσεις.
* Ωρα έναρξης: 20.30. Πληροφορίες και τηλεφωνική πώληση εισιτηρίων στο 210-9005800. Τιμές εισιτηρίων 15, 20, 25, 28, 42, 52 ευρώ. Φοιτ. 10, 15 ευρώ.
Ο Γιόζεφ Νατζ θα συζητήσει με το κοινό μετά την παράσταση της Παρασκευής 7 Ιανουαρίου. Την Κυριακή 9 Ιανουαρίου στις 10.00 π.μ. θα παραχωρήσει στην αίθουσα χορού της «Στέγης» ένα masterclass για επαγγελματίες χορευτές.
Πληροφορίες στο τηλ. 213-0178034.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗΣ