Ανεξάρτητα από τους ισχυρισμούς τους, οι άλλοι μπορεί να μη ζουν αληθινά με πνευματικές αξίες. Πρόσεξε ποιους συναναστρέφεσαι. Το να μιμούμαστε τις συνήθειες εκείνων που συναναστρεφόμαστε είναι ανθρώπινο. Υιοθετούμε απρόσεκτα τα ενδιαφέροντα τους, τις γνώμες τους, τις αξίες τους, και τη συνήθεια τους στο πως ερμηνεύουν τα γεγονότα. Παρόλο ότι πολλοί άνθρωποι έχουν καλές διαθέσεις, μπορεί κάλλιστα να έχουν βλαβερές επιδράσεις πάνω σου, γιατί είναι απρόσεκτοι γύρω από το τι αξίζει και τι όχι.
Μόνο και μόνο επειδή μερικοί άνθρωποι είναι καλοί μαζί σου, δεν σημαίνει ότι πρέπει να περνάς το χρόνο σου μ’ αυτούς. Επειδή και μόνο σε αναζητούν κι ενδιαφέρονται για σένα ή τις υποθέσεις σου, δεν σημαίνει ότι πρέπει να τους συναναστρέφεσαι. Να είσαι επιλεκτικός στο ποιους θα κάνεις φίλους, συναδέλφους και γείτονες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έχουν κάποιο αποτέλεσμα πάνω στο πεπρωμένο σου. Ο κόσμος είναι γεμάτος από ευχάριστους και ταλαντούχους ανθρώπους.
Το κλειδί είναι να συναναστρέφεσαι μόνο άτομα που σε ανυψώνουν, άτομα των οποίων η παρουσία σε κάνει να συμπεριφέρεσαι άριστα.
Αλλά να θυμάσαι ότι η ηθική μας επιρροή είναι δρόμος διπλής κατεύθυνσης, και άρα θα πρέπει με τις δικές μας σκέψεις, λέξεις και πράξεις να επηρεάζουμε θετικά εκείνους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή. Το πραγματικό τεστ της προσωπικής τελειότητας έγκειται στην προσοχή που δίνουμε στις συχνά παραμελούμενες μικρο – λεπτομέρειες της συμπεριφοράς μας.
Να ρωτάς τον εαυτό σου συχνά, «Με ποιο τρόπο οι σκέψεις μου, οι λέξεις μου και οι πράξεις μου επηρεάζουν τους φίλους μου, το σύντροφο μου, το γείτονα μου, το παιδί μου, τον εργοδότη μου, τους υφισταμένους μου, τους συμπολίτες μου; Κάνω αυτό που μου αναλογεί για να συμβάλω στην πνευματική πρόοδο όλων εκείνων με τους οποίους έρχομαι σε επαφή;» Κάν’ το υπόθεση σου να αντλείς από τους άλλους τον καλύτερο εαυτό τους, με το να είσαι εσύ ο ίδιος υπόδειγμα προς μίμηση.
Επίκτητος, Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΖΗΝ, Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος
