Aσφάλεια Στο Βουνό

Τα παρακάτω είναι μια συνοπτική καταγραφή των σημαντικότερων σημείων που διδάσκονται σε οδηγούς βουνού, για να συμβουλεύουν «μη έμπειρους πελάτες» στο Γαλλικό σύστημα.

 Το πρώτο πράγμα που θα ακούσεις σε οποιαδήποτε σχολή βουνού είναι «το βουνό θέλει σεβασμό».

Στο βουνό υπάρχει ένας χρυσός κανόνας αν δεν είσαι μέσα σε χιονοδρομικό. Υπάρχει ομάδα. Η ομάδα έχει αρχηγό/οδηγό. Αν είσαι μόνος σου είσαι ο αρχηγός του εαυτού σου. Αν δεν είσαι ο αρχηγός αναρωτήσου ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις, και αν δεν του έχεις απόλυτη εμπιστοσύνη μην τον ακολουθείς. Αν είσαι ο αρχηγός και δεν είσαι σίγουρος 100% ότι ξέρεις τι κάνεις, μην το κάνεις, θα υπάρξει μια άλλη μέρα που θα είσαι 100% σίγουρος.

Πολλές φορές νομίζεις ότι είσαι στο χιονοδρομικό ενώ έχεις μεταφερθεί στο βουνό. Το κρίσιμο είναι να αναγνωρίσεις πότε φεύγεις από το χιονοδρομικό και είσαι πια στο βουνό, ώστε πριν φύγεις, να ξέρεις επακριβώς τι κάνεις, που θα πας, και τι κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσεις. Για παράδειγμα στα δέντρα στη Βασιλίτσα σε απόσταση 100 μέτρων από πίστα έχει σημεία με χιονοστιβάδα. Αν γίνει ατύχημα εκεί δεν θα το καταλάβει κανένας. Παράλληλα ακόμα και κάποιος να σπάσει το πόδι του, μόνος του εκεί κινδυνεύει, μιας και δεν θα μπορεί να ενημερώσει. Τέλος πρέπει όλοι να σκεφτούμε σενάρια όπως στα Καλάβρυτα πχ στα δέντρα της Άρτεμης κάποιος να έχει τραυματισμό. Αν η ομάδα είναι μόνο δυο, ο δεύτερος θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να θυμηθεί επακριβώς το σημείο που άφησε τον τραυματία. Αν κάνει λάθος τα πράγματα θα γίνουν δύσκολα πάρα πολύ γρήγορα.

Ποτέ μην ξεχνάτε να αλλάζετε τρόπο σκέψης κάθε φορά που κάνετε έστω και λίγα μέτρα μακρυά από χιονοδρομικό, εκεί που δεν είσαι πια ορατός.

Στο βουνό αν σε κλείσει ο καιρός είσαι όσο δυνατός είναι ο εξοπλισμός σου. Ο εξοπλισμός σου είναι όσο δυνατός τον έχεις κρατήσει με την σωστή συντήρηση και είναι χρήσιμος μόνο εάν ξέρεις να τον χρησιμοποιείς. Οι πιο πολλές ιστορίες ατυχημάτων ξεκινούν με ένα απλό μικρό ελλάτωμα στον εξοπλισμό. Ακολουθούν μερικά σημεία που σχεδόν δωρεάν μπορείς να αυξήσεις τις πιθανότητές για σένα ή κυρίως για άλλους, εάν συμβεί κάτι.

-GPS Track live. Όλα τα κινητά έχουν πια GPS ενσωματωμένο και μπορούν να στείλουν σήμα live. Πριν φύγεις για εκτός πίστας κάποιος να ξέρει ότι είσαι εκεί και την πιθανή διαδρομή σου. Δυο μπαταρίες και δύο κάρτες διαφορετικής εταιρίας μαζί, οι μπαταριες και το κινητό στην μέσα τσέπη του μπουφάν. Μια ακόμα εξαιρετική ιδέα είναι το VHF.

-Σοκολάτα, energy bars, νερό, αναπτήρας, αλουμινοκουβέρτα στην πίσω πλάτη του μπουφάν ή στο σακίδιο. Προφανώς ότι παραπάνω υπάρχει σε φαρμακείο είναι χρήσιμο.

-Ηeat bars.

-ABS/ARVA/Φτυάρι/Sonda

Εκπαίδευση: Στην Ελλάδα δυστυχώς η εκπαίδευση των χιονοδρόμων στο βουνό είναι μηδαμινή. Πρέπει όλοι να αναγνωρίσουμε ότι δεν έχουμε την εκπαίδευση για να πάμε εκτός πίστας, τυχαία πάμε και μπαίνουμε σε επικίνδυνες καταστάσεις. Πρέπει όσο πιο συχνά μπορούμε να κάνουμε μαθήματα σκι/snowboard αλλά και κάθε είδους σεμινάριο ή course που θα μας βοηθήσει να είμαστε πιο ασφαλείς στο βουνό.

Χιονοστιβάδες: Δεν ξέρεις τι είναι η χιονοστιβάδα. Αν νομίζεις ότι ξέρεις μπορεί να κάνεις λάθος. Αν ξέρεις είσαι οδηγός βουνού, που θα σου πει «δεν ξέρω, συχνά κάνω και εγώ λάθη στην εκτίμηση». Ρώτα τους πιστέρ και όσους ξέρουν το βουνό για την ημέρα και τα επικίνδυνα σημεία.  Oι χιονοστιβάδες που είναι επικίνδυνες στα Ελληνικά βουνά και χιονοδρομικά είναι καλά τεκμηριωμένες με τα χρόνια. Έχουν όλες δύο χαρακτηριστικά: Όσοι τις ξέρουν δεν θέλουν να μπλέξουν μαζί τους, και κάποιες φορές φεύγουν, όταν νόμιζαν ότι δεν θα φύγουν.

Φρύδια: Στην Ελλάδα έχουμε νεκρούς από φρύδια. Αν δεν ξέρεις τι είναι και πως φτιάχνονται μην φύγεις από τον χώρο του χιονοδρομικού. Ειδικά ο Παρνασσός στις εκτός πίστας διαδρομές του έχει πάρα πολλά σημεία με τυφλά φρύδια που δεν θα τα καταλάβεις παρά μόνο όταν είναι αργά. Τα φρύδια τα ξέρουν μόνο όσοι ξέρουν πάρα πολύ καλά την περιοχή, αν δεν την ξέρεις τα φρύδια μπορεί να είναι εκεί που δεν τα περιμένεις.

Καιρός – θερμοκρασίες:  Ότι λάθος και να κάνεις στον εξοπλισμό σου θα πονέσει μέρες με πολύ κρύο. Αν είναι χοντρό το λάθος και πολύ το κρύο, θα πονέσει πολύ. Απο πάνω μέχρι κάτω έλεγχος στο σπίτι.

Καιρός – σύννεφα: Αν έχει κούμουλα μπορεί να έχει ήλιο, μπορεί να βρέξει, μπορεί και να χιονίσει. Αν δεν έχει κούμουλα μέχρι το μεσημέρι και έχει υψηλή πίεση κάνε ότι καταλαβαίνεις. Αν δεν βλέπεις τα κούμουλα ή δεν ξέρεις τι είναι μην πας. Ο εχθρός σου είναι το κούμουλο που μπορεί να μετατραπεί σε cumulonimbus ή nimbostratus αλλά ακόμα και ένα απλό κούμουλο μπορεί να βάλει την ομίχλη που θα σε αποπροσανατολίσει. Σε περιπτώσεις θερμού μετώπου ο καιρός σχεδόν σίγουρα θα κλείσει, σε ψυχρό μέτωπο ο καιρός θα κλείσει απότομα και τα μεγάλα βουνά ακόμα και χωρίς μέτωπο μπορούν να δημιουργήσουν σύννεφα ακόμα και καταιγίδες πάρα πολύ γρήγορα.

Καιρός γενικά: Βουνό είναι ότι θέλει θα κάνει. Στο υποθετικό σενάριο που υπάρχει ήλιος ή/και νερό μπορεί και να χιονίσει και να βρέξει ΔΕΝ είσαι αγριολούλουδο. Ο καιρός σε κάθε βουνό μπορεί να κλείσει το χειμώνα, αλλά και τις άλλες εποχές σε απίστευτα σύντομο χρονικό διάστημα. Αν νομίζεις ότι προλαβαίνεις μπορεί και να έχεις άδικο. «αν σου αρέσει ο καιρός σε λίγο μπορεί να αλλάξει, αν δεν σου αρέσει ο καιρός κάνε υπομονή θα αλλάξει».

Χρήματα: Ναι θα κοστίσει. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα μπορείς να πας για συμβουλές στον πλησιέστερο βουνίσιο άνθρωπο για έλεγχο εξοπλισμού και γνώσεων. Σακούλες στις μπότες, στρώσεις ρούχα, αδιάβροχο παντελόνι, και φθηνά αξιόπιστα χειμερινά ρούχα υπάρχουν. Το -2 wind chill πολλοί το έχουν, το -16 μόνο οι πλούσιοι και οι βουνίσιοι. Δεν έχεις το -30wind chill με αυτό το μπουφαν. Κανένας δεν το έχει με αυτό το μπουφαν μόνο.

Υψόμετρο: Σε υψόμετρο 2000 μέτρων χωρίς νερό δεν μπορείς να ανέβεις 200 μέτρα σε αφράτο χιόνι αν έχεις κοιμηθεί στο επίπεδο της θάλασσας. Εσύ που μπορείς δεν μπορείς στα 4.000.

Νύχτα: Θα καταβάλεις κάθε δυνατή προσπάθεια ότι κάνεις να το κάνεις νωρίς. Αν χτυπήσεις στον Παρνασσό πχ 15.35 τον Γενάρη, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι, και να σε έχουν εντοπίσει με συντεταγμένες, θα έρθει βοήθεια πριν βραδυάσει και θα κατέβεις πριν το επόμενο πρωι. Η νύχτα είναι ο εχθρός σου.

Ομάδα: Μόνος σου είσαι ο αρχηγός. Αν είστε δύο, ο ένας είναι ο αρχηγός και αν χτυπήσει κάποιος υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, αν χτυπήσουν και οι δύο το πρόβλημα πολύ μεγαλύτερο. Αν είστε τρεις ο ένας πρέπει να είναι σε θέση πάντα που ότι και να γίνει να μπορεί να ενημερώσει κλπ. Η κίνηση της ομάδας στο βουνό πρέπει να είναι τέτοια που θα χτυπήσει μόνος ένας, και πάντα υπάρχει κάποιος που μπορεί να δει και να ενημερώσει.

Σε περίπτωση ατυχήματος: Η Ελλάδα όσον αφορά το ποιός θα σε σώσει στο βουνό δεν είναι Γαλλία και η Γαλλία δεν είναι Ελβετία και η Ελβετία δεν είναι Αμερική.Δεν μπορείς να βασιστείς στην διάσωση από άλλους στην Ελλάδα πια δυστυχώς.

Το κινητό πάντα με μπαταρία και 112.112.112. Δυο κάρτες μέσα και δυο μπαταρίες. Αν δεις ότι έπεσε ο φίλος σου σε κάποια απόσταση και δεν ξέρεις αν έχει χτυπήσει, μην ξεκινήσεις να βοηθήσεις επιτόπου, ενημέρωσε πρώτα. Αν έπεσε αυτός κάπου θα υπάρχει κάτι που θα ρίξει και εσένα. Μονο εάν είσαι 100% βέβαιος ότι έχει ενημερωθεί και τρίτος ο οποίος είναι σε θέση να ενημερώσει τις αρχές πάλεψε να πλησιάσεις. Ευθεία για το πλησιέστερο χιονοδρομικό/άνθρωπο να ενημερώσεις. Πάτα σημείο στο gps. Μην ρισκάρεις. Αν ενημερώσεις το πιο πιθανό είναι να τον έσωσες. Το 112 πρέπει να είναι η πρώτη σου κίνηση.

Αν κάποιος φύγει κάτω σε μια πλαγιά, και εσύ για πας σε αυτόν θα πρέπει να ανέβεις μετά για να φτάσεις στο χιονοδρομικό, ενώ από εκεί που είσαι με 5 λεπτά σκι φτάνεις στο χιονοδρομικό, πήγαινε πρώτα να ενημερώσεις, αν δεν πιάνει το τηλέφωνο. Κάνε πρώτα το τηλέφωνο και μόνο αν ενημέρωσες ξεκίνα για τον φίλο σου. Αν δεν πιάνει το κινητό, φύγε για να ενημερώσεις ή πλησίασε τον μόνο αν είσαι απόλυτα σίγουρος ότι δεν κινδυνέυεις. Σιγουρέψου για την τελευταία σου γνωστή θέση με ακρίβεια.

Τα σεμινάρια πρώτων βοηθειών είναι ο καλύτερος σου σύμμαχος, μαζί με την ψυχραιμία σου. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι μετά το πρώτο σεμινάριο πρέπει να το επαναλάβεις σε σύντομο χρονικό διάστημα δυο – τρεις φορές για να το εμπεδώσεις και να μπορείς να είσαι ψύχραιμος, όταν χρειαστεί να ανατρέξεις στη μνήμη σου.

Διατήρησε την ψυχραιμία σου. Το μόνο που έχεις να θυμάσαι είναι να αναπνεύσεις. Ξεκίνα να αναπνέεις αργά και κανονικά.

Αν είσαι μόνος: Το ποτάμι πάει κάτω, μην ανέβεις. Λίγο πριν πέσει ο ήλιος έχεις να πάρεις μια απόφαση. Αν δεν είσαι απόλυτα σίγουρος μην ανέβεις. Αντέχεις στο κρυο ένα βράδυ ζωντανός στην Ελλάδα (και στις Άλπεις) αν το πιστέψεις, παραμείνεις σε κίνηση και δεν κοιμηθείς. Κουνήσου και το έχεις. Ακόμα και με κάταγμα μπορείς να κινηθείς για να διατηρήσεις τη θερμοκρασία σου. Χάρτης, gps, φεγγάρι κάποια κορφή μπορεί να σε προσανατολίσουν.

Το νερό από το χιόνι δεν είναι νερό της βρύσης, το ίδιο και νερό από ποτάμια, μην πιείς αν δεν είσαι σίγουρος.

Στην Ελλάδα έχουμε νεκρούς ακόμα και στα μικρά υψόμετρα. ΄Ηταν μόνοι ή ο οδηγός έκανε λάθος και το βουνό τους σκότωσε. Στα Ελληνικά βουνά κυκλοφορούν έμπειροι άνθρωποι. Ρωτήστε τους.

Συνοπτικά το ζήτημα είναι να καταλάβεις ότι έχεις φύγει από μια περιοχή με γνωστούς γενικά κανόνες, ελεγχόμενες συνθήκες ασφαλείας και έχεις ξαφνικά να ζήσεις σε ένα βουνό. Έχεις μεταφερθεί σε ένα περιβάλλον σε υψόμετρο, για το οποίο πρέπει να ξέρεις από βουνό. Για όσους δεν ξέρουν σας παρακαλούμε δείξτε πολύ προσοχή. Σε πολλά χιονοδρομικά μια στροφή σε μεταφέρει ξαφνικά στο βουνό. Σημαντικότερος κανόνας σκέψης εκεί είναι η Μέθοδος 3 χ 3.

by Κοstas Politis

Ακόμα κι αν μιλάμε για χιονοδρομία ή πεζοπορία

σε σημείο απομακρυσμένο από τα όρια ενός χιονοδρομικού ,

τότε μιλάμε για βουνό και συμπεριφερόμαστε διαφορετικά.

Ο βασικός κανόνας λοιπόν για να προσεγγίσει κάποιος ένα βουνό ,είναι η Μέθοδος 3Χ3.

Εξετάζουμε 3 παράγοντες – Τον καιρό, το πεδίο και τον ανθρώπινο παράγοντα –

σε 3 διαφορετικά στάδια – Πριν , κατά την άφιξη στο πεδίο και κατα την διάρκεια της δραστηριότητας.

Το κεφάλαιο αυτό είναι πολύ μεγάλο, θα μπορούσαμε να γράφουμε σελίδες και οι γνώσεις που αποκτάμαι για να το εφαρμόσουμε δεν σταματάνε ποτέ.

Περιληπτικά μόνο λίγα πράγματα…

ας πούμε οτι σαν στόχο έχουμε μια εξόρμηση για ορ.σκι στο Χ βουνό.

Τον Καιρό λοιπόν για το Χ βουνό τον παρακολουθούμε μια εβδομάδα πριν τουλάχιστον.

Τι χιόνι έχει ρίξει, αν έχει ρίξει , πώς το έχει ρίξει , με τι αέρα, θερμοκρασίες, εναλλαγές θερμοκρασίας, βροχή κλπ.

Τον καιρό τον παρακολουθούμε όταν φτάσουμε στο βουνό αλλά και κατά την διάρκεια της δραστηριότητας μας. πχ έβγαλε συννεφα? θα κλεισει ο καιρός? αστάθειες?

Το πεδίο το μελετάμε πριν πάμε βουνό.

Βγάζουμε την διαδρομή μας αλλά και εναλλακτικές διαδρομές.

Βλέπουμε τις κλίσεις που θέλουμε να ανέβουμε αλλά και να σκιάρουμε, τις υψομετρικές διαφορές κλπ. Προσωπικά επίσης βάζω στο gps συντεταγμένες από θέσεις κλειδιά της διαδρομής.

Προσανοτιλσμοί πλαγιάς.

Το πεδίο το μελετάμε επίσης με το που φτάσουμε πριν ξεκινήσουμε την δραστηριότητα,

αλλά και πολύ σημαντικό κατά την διάρκεια!

πχ να τραβερσάρουμε την πλαγιά? – θα κοπεί? – τι στοιχεία μαζέψαμε όλη την εβδομάδα? – τομή χιονιού κλπ

O ανΘρώπινος παράγοντας έχει να κάνει με εμάς και την ομάδα μας.

Ποιοί θα πάμε? πόσοι θα είμαστε? Αν είμαστε παραπάνω από 3-4 είναι πρόβλημα .

έχουμε όλοι και σε καλή κατάσταση full εξοπλισμό? οι υπόλοιποι που είναι μαζί τι γνώσεις έχουν?

είναι ομοιογενής η ομάδα?

Έλεγχος εξοπλισμού κατά την άφιξη , είναι ok η ομάδα? ορίστηκε αρχηγός?

φυσική κατάσταση για την διαδρομή?

Η ψυχολογία είναι καλή κατά την διάρκεια της δραστηριότητας?

Η φυσική κατάσταση επίσης καλή? κάποιος κουράστηκε? φοβήθηκε?

 Η δύναμη της ομάδας μετριέται από τον πιό αδύναμο και η ταχύτητα της από τον πιό αργό.

 Αν λοιπόν οι 2 από τους 3 παράγοντες που εξετάζουμε βγαίνουν αρνητικοί ,

τότε το project ακυρώνεται!

Όπως καταλαβαίνετε η μέθοδος 3Χ3 εξετάζει αντικειμενικούς και υποκειμενικούς κινδύνους.

Το σίγουρο είναι ότι αντικειμενικοί κίνδυνοι πάντα θα υπάρχουν και είναι σίγουρο ότι θα τύχουν σε κάποιον που έχει συχνές επαφές με το βουνό.

Το θέμα είναι πόσο έτοιμος (και τυχερός) είναι κάποιος να τους αντιμετωπίσει όταν έρθει η ώρα.

 Υπενθύμιση προς όλους ότι δεν πηγαίνουμε σε υψόμετρο χωρίς σχεδιασμό και γνώση της διαδρομής, σύστημα επικοινωνίας ανάγκης, GPS, χάρτη έντυπο, αλυσίδες, γλυκό, νερό, αλουμινοκουβέρτα και κάυσιμο. Επίσης δεν πηγαίνουμε άυπνοι, μόνοι, μεθυσμένοι και με εμφανή ελλατώματα ή πιθανά προβλήματα στον εξοπλισμό μας . Από 0,00001 μέτρα μέχρι 8000

http://www.snowclub.gr/site/